ที่มา มติชน
โดย ปราปต์ บุนปาน
ไปๆ มาๆ สิ่งที่คาดว่าน่าจะเกิดขึ้นแน่ๆ อย่าง "การเลือกตั้ง"
ก็ยังคงเป็นเรื่องไม่แน่นอน ในความคิดของคนไทยจำนวนมาก
เมื่อทหารตบเท้า หลายคนก็หวั่นว่าจะเกิดรัฐประหาร
เมื่อโทรทัศน์จอดำ คนจำนวนมากก็ลือกันว่าจะมีรัฐประหาร
เมื่อกองทัพไทยปะทะกองทัพเขมร บางคนก็เชื่อว่าเป็นการก่อสงครามภายนอกเพื่อกลบเกลื่อนความขัดแย้งภายใน และอาจนำไปสู่รัฐประหาร
เมื่อเจ้าหน้าที่บุกจับยึดสถานีวิทยุชุมชนของคนเสื้อแดงอีกกว่า 10 แห่ง ก็มีคนกลัวรัฐประหาร
ฉะนั้น การเลือกตั้งจึงมิใช่สิ่งที่ดำรงอยู่ได้อย่างโดดๆ ทว่าต้องดำรงอยู่เคียงคู่กับคุณค่าอื่นๆ ของสังคมประชาธิปไตย
อย่างไรก็ตาม เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในสังคมไทยในช่วงไม่กี่วันที่ผ่านมา ได้แสดงให้เห็นว่า "พื้นที่" จำนวนมากกำลังถูก "ปิด"
หรืออย่างน้อยก็มีคนเชื่อว่า "พื้นที่" เหล่านั้นกำลังจะถูก "ปิด"
ทั้งพื้นที่ของคนที่อาจมีความเห็นไม่สอดคล้องต้องกันเสียทีเดียวกับกองทัพ
พื้นที่ในการสื่อสารหรือรับข้อมูลข่าวสาร "ทางเลือก"
พื้นที่การเจรจาต่อรอง (ระหว่างประเทศเพื่อนบ้านที่อยู่ติดกัน)
รวมทั้งพื้นที่ในการแสดงความเห็นทางวิชาการหรือความเห็นของประชาชนทั่วไป
ไม่ใช่แค่เจ้าหน้าที่รัฐ และกลุ่มการเมืองที่ไม่เชื่อในระบอบประชาธิปไตย เท่านั้น ซึ่งมีท่าทีอยาก "ปิด" พื้นที่ต่างๆ ในสังคมไทย และ "ปิดประเทศ"
เพราะแม้แต่คนผู้มีความผูกพันกับการเมืองในระบอบประชาธิปไตย และเคยเป็นตัวแทนของประชาชน ก็ยังเสนอแนวคิด "ปิด" พื้นที่บางส่วนในสังคมเช่นกัน
ด้วยเหตุนี้ ถึงจะมีการเลือกตั้งเกิดขึ้น ความขัดแย้งทางการเมืองไทยก็คงไม่คลี่คลาย ถ้าการเลือกตั้งดังกล่าวยังถูกผูกติดอยู่กับความคิดเรื่องการ "ปิดพื้นที่" หรือการไม่ยอมรับฟังความเห็นที่แตกต่างหลากหลาย
แต่การเลือกตั้งจะมีคุณประโยชน์ต่อสังคมประชาธิปไตยอย่างแท้จริง ก็ต่อเมื่อการเลือกตั้งดังกล่าวถูกนำไปยึดโยงกับคุณค่าเรื่องการ "เปิดพื้นที่" ให้แก่ความหลากหลายทางความคิดของผู้คนที่มีความเชื่อแตกต่างกัน
ดังนั้น ถ้าผู้มีอำนาจทั้งหลายตัดสินใจแน่นอนแล้วว่า ต้องการจะ "ปิดพื้นที่" ไม่ให้ความแตกต่างจำนวนมากในสังคมได้ปรากฏกายหรือส่งเสียงออกมา
การเลือกตั้งก็คงไม่มีความจำเป็นสำหรับบ้านนี้เมืองนี้
แต่ถ้าพวกท่านยังหวังจะแสวงหาจุดเริ่มต้นของการคลี่คลายปัญหาความขัดแย้งที่กำลังเกิดขึ้นอย่างสันติผ่านการเลือกตั้ง
พวกท่านก็จำเป็นต้อง "เปิดพื้นที่" สำหรับความเห็นต่างให้มากขึ้น หรืออย่างน้อย ก็ควรธำรงรักษา "พื้นที่" เหล่านั้นเอาไว้ ไม่ให้น้อยลงกว่าที่เป็นอยู่
ที่ไม่ควรลืมก็คือ มิใช่มีพวกท่านเพียงฝ่ายเดียว ซึ่งเป็นผู้มีอำนาจตัดสินใจว่าควรจะ "เปิด" หรือ "ปิด" พื้นที่ต่างๆ ในสังคมการเมืองไทย
แต่อำนาจดังกล่าวยังอยู่ในมือของ "ประชาชน" ด้วย
