′อภิสิทธิ์′ ไม่ใช่ ′มูบารัค′

ที่มา มติชน

โดย ปราปต์ บุนปาน

(ที่มา คอลัมน์สถานีคิดเลขที่ 12 หนังสือพิมพ์มติชนรายวัน ฉบับประจำวันที่ 3 กุมภาพันธ์ 2554)

นายกรัฐมนตรี "อภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ" เพิ่งให้สัมภาษณ์สื่อต่างชาติอย่างฉะฉาน

ถึงกรณีรัฐบาลของเขาใช้กำลังทหารเข้าสลายการชุมนุมของกลุ่มคนเสื้อแดงเมื่อกลางปี 2553

ด้วยท่าทีที่เชื่อมั่นว่าตนเองเป็นฝ่าย "ถูกต้อง" อย่างเต็มที่

ขณะเดียวกัน ก็เชื่อว่ากลุ่มผู้ชุมนุมเป็นฝ่าย "ผิด" อย่างสิ้นเชิง

พอเจอลูกล่อลูกชนของผู้สื่อข่าวต่างประเทศ

ที่ยั่วให้ท่านนายกฯมอบคำแนะนำในการจัดการกับกลุ่มผู้ชุมนุม แก่ "ฮอสนี มูบารัค" ประธานาธิบดีอียิปต์

"อภิสิทธิ์" ก็หลุดคำแนะนำ 3 ประการ ที่แสน "ตลกร้าย" ออกมา

โดยเฉพาะข้อแนะนำที่ว่า "ผู้นำอียิปต์ควรเคารพความต้องการของประชาชน"

ซึ่งไม่แน่ใจว่านายกฯไทยเองจะปฏิบัติตามหลักการดังกล่าวได้หรือไม่?

ก่อนหน้านั้น "อภิสิทธิ์" พยายามป้องกันตนเองจากคำถามของสื่อต่างประเทศ ด้วยการอ้างว่า

"มันคงเป็นไปไม่ได้ที่เขาจะให้คำแนะนำแก่มูบารัค เพราะเขาไม่รู้ถึงสภาวะแวดล้อมต่างๆ ของเหตุการณ์ที่กำลังเกิดขึ้นในอียิปต์"

แต่เขายังมิวายหลุดคำตอบที่ทำเอาหลายคน "หัวเราะไม่ได้ ร้องไห้ไม่ออก" ออกมา

ทั้งที่ "อภิสิทธิ์" ก็รู้อยู่แล้วว่าตัวเองไม่ใช่ "มูบารัค"

มีข้อแตกต่างอยู่หลายประการระหว่าง "อภิสิทธิ์" กับ "มูบารัค" และการเมืองไทยกับการเมืองอียิปต์ เช่น

"อภิสิทธิ์" ดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีมาได้ราว 2 ปี ผิดกับ "มูบารัค" ที่เป็นประธานาธิบดีมาอย่างยาวนานร่วม 30 ปี

ส่วนระบอบ "ประชาธิปไตย" ของไทยกับอียิปต์ก็มีความแตกต่างกันอยู่ในสาระสำคัญ

นอกจากนี้ สังคมไทยยังไม่เคยเผชิญหน้ากับกลุ่มมุสลิมเคร่งศาสนาอย่างจริงจัง ขณะที่กลุ่มดังกล่าวถือเป็นพลังสำคัญในการเคลื่อนไหวต่อต้าน "มูบารัค"

อย่างไรก็ตาม ยังพอมีหนทางที่เราจะทำการศึกษาเปรียบเทียบสังคมสองแห่งที่มีบริบทเฉพาะแตกต่างกันได้อยู่

เพียงแต่เราต้องไม่นำโมเดลของสังคมหนึ่งไปวางทับลงบนอีกสังคมหนึ่งอย่างทื่อๆ

ทว่า เราต้องมี "ตัวกลาง" หรือ "หลักการสากล" บางอย่าง ที่เชื่อมโยงสังคมไทยกับอียิปต์เข้าหากัน อาทิ

พลานุภาพของ "สื่อใหม่" ที่สามารถระดมกำลังคนออกมาเคลื่อนไหวในทางการเมืองได้อย่างน่าทึ่ง

ซึ่งทั้งไทยและอียิปต์ล้วนตระหนักถึงพลานุภาพดังกล่าวเป็นอย่างดี

หรือ "ระบอบอำนาจ" ของไทยและอียิปต์ ซึ่งอาจแตกต่างกันในรายละเอียด แต่มีความบกพร่องคล้ายกัน

คือไม่สามารถมอบความยุติธรรมให้แก่คนทุกกลุ่มในสังคมได้อย่างเท่าเทียม

และไม่สามารถปรับตัวตามโลกที่เปลี่ยนแปลงไปได้ทัน

น่าเสียดายที่นายกฯ "อภิสิทธิ์" อาจไม่ใช่บุคคล/ตัวแสดงซึ่งสามารถถูกนำไปเชื่อมโยงเข้ากับ "ตัวกลาง" หรือ "หลักการสากล" เหล่านั้น

เพื่อทำให้เราเข้าใจการเมืองไทยจากสถานการณ์ในอียิปต์ได้มากขึ้น

เพราะสุดท้ายแล้ว "อภิสิทธิ์" ก็ยังไม่ใช่หรือมิอาจเทียบเคียงได้กับ "มูบารัค" อยู่ดี

แต่คงต้องย้ำกันอีกครั้งว่า

ใช่ว่าเราจะสิ้นไร้หนทางอย่างสิ้นเชิง ในการพยายามศึกษาเปรียบเทียบการเมืองอียิปต์กับการเมืองไทย