ที่มา ไทยรัฐ
เมืองภูเก็ต สมัยที่เรียกว่าเมืองถลาง มีประวัติความเป็นบ้านพี่เมืองน้อง กับเมืองไทรบุรี หรือเคดาห์ ของ
มาเลเซียวันนี้
พงศาวดารเมืองถลาง เล่าความครั้งนี้ไว้ว่า
“เมียจอมร้างเป็นแขกเมืองไทร หม่าเสี้ย ลูกมะหุมเก่าแต่ก่อน ผัวตายเป็นหม้ายอยู่ มะหุมน้องบากมาเอาเงินมรดกห้าพันเศษ หม่าเสี้ย ขัดใจไม่อยู่เมืองไทร มาอยู่เมืองถลาง ได้กับจอมร้างเป็นผัว มีลูกชาย 2 คน หญิง 3 คน รวมเป็น 5 คน”
ตรงพระนาม “หม่าเสี้ย” ปัญญา ศรีนาค เขียนไว้ในหนังสือ ถลาง ภูเก็ต และบ้านเมืองฝั่งทะเลตะวันตกว่า...ผิดแน่นอน หม่าเสี้ย ไม่มีในขนบการตั้งชื่อของสตรีมุสลิม ที่ถูกคือคำ
“หม่าเรี้ย” ตามเสียงชาวถลาง
มาเรียม ตามเสียงมุสลิมภาคกลางของไทย มาเรี้ย ตามเสียงของชาวเคดาห์ (ไทรบุรี) และมารี ตามเสียงของชาวคริสต์ พระมารดาของพระเยซู หรือ นบี ของชาวอิสลาม
เหตุที่พระนางหม่าเรี้ย ขัดพระทัยกับมะหุมน้องชาย ก็สืบเนื่องมาจากสงครามชิงเมืองไทร หลัง ตนกูอาหมัดตายุดิน หมัดลำซะ สุลต่านเจ้าผู้ครองรัฐไทรบุรี คนที่ 17 ถึงพิราลัยราว พ.ศ.2270
ปัญญา ศรีนาค บอกว่า ปี พ.ศ.นั้น รัฐไทรบุรี รับศาสนาอิสลามมาร้อยปีเศษ รายาเกซิล สุลต่านรัฐยะโฮร์ ซึ่งเป็นหัวหน้าของชาวมินังกะเบา สนับสนุนพระอนุชาขึ้นเป็นสุลต่านองค์ใหม่
แต่โอรส คือ ตนกูมูฮัมหมัดยิหวา ไม่ยอม หันไปขอร้องให้แดงปะรานี ผู้สำเร็จราชการรัฐสลังงอร์ จ่ายเงินว่าจ้างนักรบชาวบูฆิสให้มาช่วยรบ
สงครามระหว่างรัฐยะโฮร์ กับรัฐสลังงอร์ ชิงบัลลังห์รัฐไทรบุรี ให้อาหลาน ดำเนินไปถึงสามปี หัวหน้านักรบสองฝ่ายตาย ฝ่ายบูฆิส ชนะ
พ.ศ.2273 ตนกูมูฮัมหมัดยิหวา ก็ขึ้นเป็นผู้ครองรัฐไทรบุรี คนที่ 18
สุลต่านมูฮัมหมัดยิหวา ครองไทรบุรีแล้ว แต่ก็มีปัญหาติดพันค่าใช้จ่ายมากมายในสงครามสามปี ฝ่ายนักรบรับจ้างบูฆิส ที่มีชื่อเสียงทางทารุณโหดร้าย ทวงเงินค่าจ้างที่ติดค้าง แต่สุลต่านก็ไม่มีให้
สิ้นท่าจึงหันหน้าเข้าไปขอยืมเงินพระนางหม่าเรี้ย พระพี่นาง ซึ่งนัยว่าร่ำรวยมาจากมรดกของสุลต่านผู้บิดาและจากเจ้าชายพระสวามี
พระนางหม่าเรี้ย อพยพมาตั้งรกรากอยู่เมืองถลาง เพราะเหตุหนีหนี้สงคราม ที่พระอนุชาก่อไว้ตอนชิงเมืองไทรบุรี นี่เอง
นานๆทีผมจะมีโอกาสอ่านพงศาวดารหัวเมืองมลายู อ่านแล้วก็จึงรู้ว่า ขึ้นชื่อว่าหนี้ที่เกิดจากการทำสงครามชิงเมืองนั้น เป็นเรื่องติดพันยืดยาว สะสางให้จบได้ยากมากทีเดียว
บางบ้านเมืองสมัยใหม่ เพิ่งใช้หนี้พันธมิตรฯไปยังไม่ทันสะเด็ดน้ำ ใช้หนี้พรรคร่วมรัฐบาลด้วยโปรเจกต์ใหญ่ๆ ตอบแทนที่อุตส่าห์เปลี่ยนใจทิ้งนายเก่า...มาช่วย
ข่าวล่า กำลังหาเงินใช้หนี้ทหาร ทหารบกขอรถถัง ทหารอากาศขอเรือบิน ทหารเรือขอเรือรบ เงินทองในท้องพระคลังก็ร่อยหรอเต็มที ใช้เป็นเงินเดือนราชการได้ไม่ถึงสองเดือน
สถานการณ์ของท่านผู้นำคนใหม่ จะเหมือนพระนางหม่าเรี้ย ย้ายจากไทรบุรีหนีไปอยู่เมืองถลางหรือไม่...เห็นจะต้องติดตามดูกันไปเรื่อยๆ
อำนาจที่ได้มาด้วยสงคราม ค่าใช้จ่ายก็มักบานปลาย จ่ายยับจ่ายยุบ จนหุบไม่ลงอย่างนี้แหละครับ.
กิเลน ประลองเชิง
