ไม่ให้ทุกข์-ง่ายนิดเดียว

ที่มา ไทยรัฐ

วันนี้ "วันวิสาขบูชา" วันสำคัญยิ่งใหญ่ของ พุทธศาสนา และ ชาวพุทธ ซึ่ง องค์การสหประชาชาติ ประกาศให้เป็น วันสำคัญของโลก เวียนกลับมาอีกปี เป็นวันสำคัญที่เกี่ยวข้องกับ พระพุทธเจ้า 3 อย่างด้วยกันคือ วันประสูติ ตรัสรู้ และ ปรินิพพาน ตรงกับวันเพ็ญขึ้น 15 ค่ำ เดือน 6

หลักธรรมสำคัญที่สุดในโลกที่เกิดขึ้นในวันนี้ก็คือ

พระพุทธองค์ตรัสรู้ใน "หลักธรรม 4 ประการ" ที่เรียกว่า "อริยสัจ 4" หรือ "ความจริงอันประเสริฐ 4 ประการ" ซึ่งเป็น หัวใจพระพุทธศาสนา ประกอบด้วย "ทุกข์ สมุทัย นิโรธ มรรค" ที่เราท่องจำกันมาตั้งแต่เด็กตอนเรียนหนังสือ แต่พอโตขึ้นส่วนใหญ่ก็ไม่มีใครนำมาปฏิบัติเท่าที่ควร เลยทำให้ตัวเองจมอยู่ในกองทุกข์ แล้วก็ฟูมฟายในโชคชะตาวาสนาของตัวเอง

การนำตัวเองให้พ้นจากกองทุกข์ ความจริงก็ไม่ยาก ไม่ต้องถึงกับต้องตรัสรู้หรือคร่ำเคร่งเรียนวิชาพุทธศาสนา หรือนั่งสมาธิวิปัสสนา ขอเพียงทำความเข้าใจใน ความจริงอันประเสริฐ 4 ประการ ที่ พระพุทธเจ้า ตรัสรู้อย่างผิวเผินก็พอแล้ว

ก่อนที่ เจ้าชายสิทธัตถะ จะเสด็จออกบวช พระองค์ทรงดำริว่า

"มนุษย์ทั้งหลายมีความทุกข์เกิดขึ้นครอบงำอยู่ตลอดเวลาก็จริง เกลียดความทุกข์อยู่ตลอดเวลาก็จริง แต่ทำไมมนุษย์ทั้งหลายยังมัวแสวงหาทุกข์ใส่ตัวอยู่ตลอดเวลา แล้วทำไมเราต้องมามัวนั่งแสวงหาทุกข์ใส่ตัว (ให้โง่) อยู่อีกเล่า"

เพื่อให้หายโง่มาศึกษาความจริงอันประเสริฐทั้ง 4 สักนิด

1. ทุกข์ หรือ ปัญหา นั้น พระพุทธเจ้า สอนว่ามนุษย์มีความทุกข์อยู่สองอย่างคือ ความทุกข์ขั้นพื้นฐาน กับ ความทุกข์ที่เกิดจากการดำเนินชีวิตประจำวัน

ความทุกข์ขั้นพื้นฐาน ก็คือ ความทุกข์ที่เกิดจากกาย เช่น เกิด แก่ เจ็บ ตาย และความลำบากทางกายต่างๆ

ส่วน ความทุกข์ที่เกิดจากการดำเนินชีวิตประจำวัน มีมากมายสารพัดเป็นความทุกข์ที่เกิดจากใจ เช่น ความทุกข์ที่เกิดจากการพลัดพรากจากสิ่งที่ตนรัก ความทุกข์ที่เกิดจากการไม่ได้ดั่งใจในสิ่งที่ปรารถนา ไปจนถึง ความยากจนข้นแค้น เรียกว่าครอบคลุมทั้ง กิเลส และ ตัณหา ของมนุษย์ ครบครัน ซึ่งเป็นที่มาแห่งความขัดแย้งและการต่อสู้แย่งชิง ต้องจมปลักอยู่ในความทุกข์อย่างที่เห็นในสังคมไทยและสังคมการเมืองไทยในปัจจุบัน

2. สมุทัย-สาเหตุที่ทำให้ทุกข์ หรือ สาเหตุของปัญหา เมื่อเป็นทุกข์แล้ว ก็ต้องหาต้นตอแห่งทุกข์ เพื่อให้รู้ว่าที่เป็นทุกข์เรื่องโน้นเรื่องนี้มีต้นเหตุหรือสาเหตุมาจากอะไร และคำตอบของที่มาแห่งทุกข์หรือปัญหาที่ พระพุทธเจ้า ตรัสรู้ก็คือความทุกข์ทั้งหลายทั้งปวงของมนุษย์เราล้วนมาจากสาเหตุเดียวคือ "ตัณหา" หรือ "ความอยากได้" เช่น อยากร่ำรวย อยากเป็นรัฐมนตรี อยาก เป็นนายกฯ เป็นต้น

3. นิโรธ-การดับทุกข์ หรือ การแก้ไขปัญหา หลักธรรมข้อนี้ พระพุทธเจ้า ทรงสอนว่า ปัญหาทุกอย่างในโลกนี้สามารถแก้ไขได้ แม้แต่ปัญหาในชีวิตประจำวันก็สามารถแก้ไขได้ ถ้ามีสติดับตัณหาต่างๆลงได้

4. มรรค-หนทางแห่งการดับทุกข์ หรือ วิธีการแก้ไขปัญหา ข้อนี้ พระพุทธเจ้า ทรงสอนแนวทางการแก้ไขปัญหาในการดำเนินชีวิตประจำวันไว้ถึง 8 แนวทางด้วยกัน เรียกว่า "มรรค 8" หรือ "ทางสายกลาง" ในการปฏิบัติตนให้พ้นจากทุกข์ ประกอบด้วย ความเห็นชอบ, การคิดชอบ, การเจรจาชอบ, การทำงานชอบ, การเลี้ยงชีพชอบ, การพยายามชอบ, การระลึกชอบ และการตั้งใจชอบ พูดง่ายๆก็คือ คิดในทางบวก ทำในทางบวก

ถ้าผู้ชุมนุมและรัฐบาลนำมรรค 8 นี้ไปปฏิบัติแค่ 2 ข้อ คือ คิดชอบ และ เจรจาชอบ ผมเชื่อว่าปัญหาความขัดแย้งในบ้านเมืองคงแก้ไขได้อย่างราบรื่น

การฟื้นฟูบ้านเมืองที่กำลังจะเกิดขึ้น ผมขอฝาก นายกฯอภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ ไว้ตรงนี้ การฟื้นฟูศีลธรรม โดยการส่งเสริมให้ประชาชนทุกระดับได้เรียนรู้หลักธรรมพื้นฐาน เพื่อให้เป็น "หลักคิด" ของประชาชนในการ "คิดชอบ" และ "คิดในทางบวก" ผมคิดว่าเป็นเรื่องสำคัญไม่ยิ่งหย่อนไปกว่าเรื่องการเมือง มิฉะนั้น สังคมไทย และ การเมืองไทย จะยิ่งเลวร้ายลงไปเรื่อยๆ.

"ลม เปลี่ยนทิศ"