ที่มา ข่าวสด
คอลัมน์ บทบรรณาธิการ
กรณีการขึ้นค่าผ่านทางมหาโหดของโครงการดอนเมืองโทลล์เวย์ เป็นเครื่องยืนยันอีกครั้งหนึ่งถึงความไร้ประสิทธิภาพของรัฐ
เพราะเมื่อเอกชนผู้รับสัมปทานประกาศขึ้นราคาค่าผ่านทางในอัตราที่แพงลิบลิ่ว สิ่งที่รัฐทำได้ก็มีเพียงการเชิญเข้ามาเจรจา และเสนอการยืดเวลาของอายุสัมปทานแลกเปลี่ยนกับการให้เอกชนไม่ขึ้นราคา
ทั้งที่วิธีการดังกล่าวนอกจากมิใช่การแก้ไขปัญหาแล้ว ยังเป็นการโยนภาระให้กับประชาชนและผู้ที่เข้ามารับผิดชอบในอนาคตเป็นผู้แบกรับอีกด้วย
หลังจากมีปัญหาและได้รับการปฏิบัติอย่างไม่เป็นธรรมจากโครงการประเภทนี้มาตั้งแต่ต้นจนถึงปัจจุบัน
และเมื่อรัฐขาดประสิทธิภาพในการจัดการปัญหา ปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นก็คือประชาชนลุกขึ้นมาปกป้องสิทธิอันพึงมีพึงได้ของตัวเอง
และเมื่อไม่สามารถใช้บริการกลไกของฝ่ายบริหารได้ ก็ต้องพึ่งพิงกระบวนการยุติธรรมให้เข้ามาปกป้องดูแล
ผลของการฟ้องร้องจะเป็นอย่างไร ยังไม่สำคัญเท่ากับว่าปรากฏการณ์นี้สะท้อนให้เห็นว่า ประชาชนขาดความเชื่อถือต่อรัฐ
ที่สำคัญก็คือ การลุกขึ้นปกป้องสิทธิของตนเองในครั้งนี้เป็นกรณีของคนกรุงเทพฯ เป็นประเด็นของชนชั้นกลาง
เป็นเรื่องซึ่งกลุ่มคนที่มีเสียงดังที่สุดในสังคมได้รับรู้และเห็นอย่างชัดเจน
การลุกขึ้นปกป้องสิทธิของคนกรุงและคนชั้นกลางในครั้งนี้ ไม่ผิดแผกไปจากการลุกขึ้นมาปกป้องสิทธิของชาวบ้านในชนบท
ซึ่งลุกขึ้นมาต่อต้านการใช้อำนาจอย่างไม่เป็นธรรมของรัฐ หรือคัดค้านโครงการที่สร้างผลกระทบแก่ชีวิตและสภาพแวดล้อม ไม่ว่าจะเป็นของรัฐหรือทุนขนาดใหญ่
ประเด็นที่น่าพิจารณามีอยู่ว่า เมื่อทั้งชนชั้นกลางในเมืองและชาวบ้านในเขตชนบทตกอยู่ในสภาพและหัวอกเดียวกันแล้ว
จะเกิดความเข้าใจและความเห็นใจในการต่อสู้ของอีกฝ่ายหรือไม่ จะทำให้เกิดการประสานหรือรวมพลังของประชาชนมากขึ้นหรือไม่
จะนำไปสู่การเมืองภาคประชาชนที่มีพลังจริงหรือไม่