ความชอบธรรม-ภัยของรัฐบาล

ที่มา ข่าวสด

คอลัมน์ รายงานพิเศษ



เหตุการณ์รุนแรงที่เกิดขึ้น ไม่ว่าจะทั้งที่เกิดจากการปะทะกันระหว่างเจ้าหน้าที่และกลุ่มเสื้อแดง ระหว่างมวลชนต่างสี

หรือจะเป็นฝีมือโจรไอ้โม่งที่ไหน

เมื่อเกิดความสูญเสีย มีทรัพย์สินเสียหาย มีผู้บาดเจ็บ โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อมีคนเสียชีวิต

ในขณะที่ รัฐบาลยังจับมือใครดมไม่ได้

ก็หนีไม่พ้นที่จะมีเสียงทวงถามถึงความรับผิดชอบจากรัฐบาล ในฐานะผู้บริหารประเทศ

และยิ่งเมื่อเกิดเหตุรุนแรงในลักษณะเดียวกัน ซ้ำแล้วซ้ำอีก

คำถามใหม่ จึงเป็นเรื่องความชอบธรรมของรัฐบาลในการบริหารประเทศ

มีความเห็นจากนักวิชาการ ถึงกรณีดังกล่าว



พิชญ์ พงษ์สวัสดิ์

อาจารย์คณะรัฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

การเมืองปัจจุบันประเด็นใหญ่อยู่ในเรื่องความชอบธรรมทางการเมืองเป็นหลัก ผมมองว่ารัฐบาลกำลังเผชิญปัญหาความชอบธรรมแน่นอน

แต่จะบอกรัฐบาลหมดความชอบธรรมทีเดียวก็ไม่ได้เพราะบางกลุ่มก็สนับสนุนโดยให้เหตุผลแบบหนึ่ง แต่อีกกลุ่มก็ไม่สนับสนุน จึงเป็นประเด็นที่ท้าทายความชอบธรรมของรัฐบาลที่มุ่งหมายใช้กฎหมายต่างๆ

แต่กระทบความชอบธรรมรัฐบาลเองทั้งในประเทศและต่างประเทศ

รัฐบาลเผชิญความชอบธรรมและการใช้ความชอบธรรมมีปัญหา เช่น การอ้างความชอบธรรมเชิงกฎหมาย ใช้กฎหมาย ริเริ่มกฎหมาย บัญญัติว่ามีผู้ก่อการร้าย เพื่อพยายามเพิ่มอำนาจในการใช้กฎหมาย แต่ก็ยิ่งทำให้เกิดความเสียหาย

รัฐบาลพยายามยกระดับเพื่อนำไปสู่การใช้กฎอัยการศึก เราตอบประเด็นอื่นไม่ได้ เพราะการยกเรื่องผู้ก่อการร้ายมาเกี่ยวพันมุ่งหมายจะใช้กำลังทหารกับประชาชน ทำให้สิทธิเสรีภาพประชาชนลดลง

รัฐบาลกำลังทำสิ่งที่กระ ทบปัญหาความชอบธรรมต่อประชาคมโลก
ซึ่งรัฐบาลอ้างว่าเป็นปัญหาภายในประเทศ ต้องแก้ในประเทศ ต้องใช้กำลังทหาร แต่ก็เป็นประเด็นห่วงใยของต่างประเทศ

เพราะเป็นเรื่องระเบียบ ข้อตกลง สิทธิเสรีภาพของโลกที่ใช้กัน แล้วอย่างนั้นจะมีขั้นตอนสากลในการจัดการสถานการณ์ได้อย่างไร ก็เป็นเรื่องที่ทำยาก ซึ่งการใช้กำลังทหารกับประชาชนต้องไม่ใช่การฆ่าประชาชน

การยกระดับสถานการณ์เป็นเรื่องการก่อการร้าย เพื่อจะใช้กฎอัยการศึก
เป็นการพยายามใช้ทหารนำการเมือง ขณะที่ยังเห็นภาพนักการเมืองใช้ทหารเพื่อนำการเมืองอยู่

เราเห็นบทบาทนายสุเทพ เทือกสุบรรณ รองนายกฯ ที่ประสบปัญหาความชอบธรรมมาก
เพราะไม่ได้เป็นส.ส. แต่เป็นนักการเมืองที่มีหน้าที่สั่งการทุกอย่าง

ขณะเดียวกันนายสุเทพ ก็เป็นเลขาธิการพรรคประชาธิปัตย์ที่กำลังมีปัญหาถูกดำเนินคดี
อยู่ในฐานะแบบง่อนแง่น ก็ออกมานำในการกล่าวหาคนไม่จงรักภักดีต่อสถาบัน

ทำให้ความชอบธรรมของรัฐบาลวิกฤตลงเรื่อยๆ

การกล่าวหาอื่นคนโดยนักการเมืองที่ไม่ได้เป็นส.ส. ดูแลความมั่นคง
และเป็นเลขาธิการพรรคที่กำลังมีปัญหา ทำให้ทหารกำลังเผชิญวิกฤตในการทำตามนักการเมืองเช่นกัน

เหตุการณ์วันที่ 28 เม.ย. เรายังไม่เห็นว่าใครเป็นคนยิง แต่เป็นการใช้กระสุนจริง มีภาพอ้างอิงจากนักข่าวต่างประเทศ ก็ต้องมีกระบวนการสอบสวน ตรวจสอบวิถีกระสุนกันอีก

เหตุการณ์ความรุนแรงต่างๆ ที่เกิดขึ้น ผลการพิสูจน์ยังไม่ออก รวมทั้งเหตุการณ์ที่สีลม แต่เมื่อเกิดเหตุคนแรกที่พูดว่าใครยิง คือนายสุเทพ ที่พยายามยกระดับการใช้กฎหมายเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ

การกล่าวหาผู้ก่อการร้าย กล่าวหาผู้คิดล้มล้างสถาบัน
ถ้าคิดว่าคนเหล่านั้นล้มสถาบันก็ควรดำเนินคดีตามกฎหมาย ไม่ใช่กล่าวหาอ้างอิงเครือข่าย ที่เป็นบทนำอันชอบธรรมในการจะใช้กฎอัยการศึก

สังคมมีกระบวนการในการให้ความชอบธรรมกับผู้ถูกกล่าวหา ให้ไปต่อสู้กันในกระบวนการยุติธรรมได้

ตอนนี้ความชอบธรรมของรัฐบาลยิ่งลดลงอย่างมากในหมู่ผู้ที่ไม่สนับสนุนรัฐบาล

รัฐบาลกำลังผลักดันสถานการณ์ที่เกิดขึ้นว่าเป็นภัยต่อชาติ เป็นภัยต่อความมั่นคง

แต่แท้ที่จริงเป็นภัยต่อความมั่นคงของรัฐบาลเอง ไม่ใช่ภัยต่อความมั่นคงของชาติ


สมชาย ปรีชาศิลปกุล

อาจารย์คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

เหตุการณ์วันที่ 10 เม.ย. มองในแง่รัฐบาลเป็นผู้รับผิดชอบ ไม่ว่าจะมีผู้ก่อการร้ายหรือไม่มีก็ไม่รู้

แต่ในฐานะผู้รับผิดชอบสิ่งที่รัฐบาลต้องคิด คือเวลาใช้กำลังเข้าจัดการกับสถานการณ์ แง่หนึ่งต้องตระหนักว่าการใช้กำลังเข้าไปแล้วปลอดภัยพอหรือไม่

รัฐบาลหมดความชอบธรรมตั้งแต่วันนั้น

เพราะรัฐบาลเป็นผู้รักษาความมั่นคงชีวิตประชาชน ถ้ารู้ว่าเข้ามาควบคุมสถานการณ์แล้วจะเกิดการสูญเสีย รัฐบาลปฏิเสธความรับผิดชอบไม่ได้ ไม่ว่าจะมีการก่อการร้ายหรือไม่

แต่ขนาดมีการยิงเอ็ม 79 ทั่วบ้านทั่วเมืองหรือมีระเบิดเต็มไปหมดแต่รัฐบาลก็ยังจับใครไม่ได้

วันนี้เห็นชัดว่ารัฐบาลมีอำนาจในมือแต่ไม่สามารถใช้อำนาจได้ ไม่สามารถใช้กลไกของรัฐในการดำเนินการอะไรได้เลย

รัฐบาลที่ตั้งขึ้นมาเพื่อหวังจะสร้างความมั่นคงความสงบสุข แต่เหตุการณ์หลัง 10 เม.ย.
รัฐ บาลพยายามใช้เครื่องมือทุกอย่างแต่โดยพื้นฐานแล้วทำอะไรไม่ได้

และยังเกิดเหตุการณ์สูญเสียอีกหลายครั้งตามมาไม่ว่าที่สีลมหรือที่อนุสรณ์สถาน

รัฐบาลอ้างว่าใช้ความเป็นนิติรัฐจัดการปัญหาแต่ก็จัดการอะไรไม่ได้ ซึ่งความจริงรัฐบาลใช้ความเป็นนิติรัฐจัดการอะไรไม่ได้ตั้งแต่ก่อนวันที่ 10 เม.ย.แล้ว

หากปล่อยสถานการณ์ให้นานวันไปยิ่งเกิดความเสื่อมของรัฐบาล ทำให้รัฐบาลใช้อำนาจได้น้อยลงทุกที

การใช้อำนาจของนายกฯอภิสิทธิ์ ตอนนี้ใช้อำนาจได้เต็มที่ได้แค่ 2 ที่ คือ
ที่ราบ 11 และที่จอโทรทัศน์ นอกจากนี้แล้วทำอะไรไม่ได้
ขณะที่ประเทศไทยไม่ได้มีแค่ 2 สถานที่นี้แต่ประเทศไทยกว้างขวางมาก

รัฐบาลอ้างว่ายังมีประชาชนจำนวนมากที่สนับสนุนรัฐบาลไม่ให้ยุบสภาและให้จัดการกับกลุ่มผู้ชุมนุม ผมก็อยากบอกว่าไม่มีรัฐบาลไหนในโลกที่ไม่มีประชาชนสนับสนุน

รัฐบาลสมัคร (สุนทรเวช) หรือรัฐบาลสมชาย (วงศ์สวัสดิ์) ก็มีประชาชนสนับสนุน
ขนาดรัฐบาลของอีดี้ อามิน จอมเผด็จการของยูกันดา ก็ยังมีคนสนับสนุน

ดังนั้น ขอให้รัฐบาลสำเหนียกว่าการเรียกร้องคัดค้านสูงอย่างนี้จะต้องทำอย่างไร

ปัญหาไม่ใช่ว่าคนสนับสนุนรัฐบาลหรือไม่ แต่ต้องดูว่าคนคัดค้านรัฐบาลหรือไม่
เพราะรัฐบาลพล.อ.สุจินดา คราประยูร ตอนนั้นก็มีคนสนับสนุน

ไม่ว่ารัฐบาลไหนใครมาเป็นนายกฯ ก็ต้องมีประชาชนสนับสนุนไม่ว่าจะ 5-10 คนหรือกี่คน แต่คนที่คัดค้านกว้างขวางมากขนาดไหน รัฐบาลต้องดูด้วย

ไม่ว่าเหตุการณ์ 10 เม.ย. หรือ 28 เม.ย แง่การใช้อำนาจรัฐก็ถือว่ารัฐบาลไม่รอบคอบ ไม่มีประสิทธิภาพ

แม้เหตุการณ์วันที่ 10 เม.ย.จะอ้างว่ามีการก่อการร้าย แต่วันที่ 28 เม.ย.รัฐบาลก็ตอบไม่ได้เต็มปากเต็มคำ ไม่รู้ว่าเป็นฝีมือใคร

ภาวะอย่างนี้เป็นภาวะฝุ่นตลบ รัฐเองก็ยังเคลียร์ไม่ชัดเจน
การใช้อำนาจจัดการการชุมนุมของรัฐอ่อนแอมาก รัฐต้องระวังเพราะจะนำมาซึ่งความสูญเสียอีก

วันนี้รัฐบาลยังไม่สามารถทำอะไรได้ ยังไม่แสดงความรับผิดชอบอะไรเลย
สังคมไทยจะแย่ลงเรื่อยๆ ปล่อยให้เกิดความสูญเสียไปเรื่อยๆ คนตายมากขึ้นมากขึ้น
การแก้ปัญหาจะยากมากขึ้น

นานวันไปนายกฯ อภิสิทธิ์จะเหลือพื้นที่ยืนน้อยลงไปกว่านี้

จากที่ตอนนี้ก็แทบไม่เหลือที่ยืนแล้ว