ที่มา ประชาไท
เมื่อวันที่ 8 มีนาคมที่ผ่านมา ยี่เว่อหมิน รัฐมนตรีกระทรวงทรัพยากรบุคคลและประกันสังคม และ หูเสี่ยวยี่ รัฐมนตรีช่วยว่าการฯ ร่วมงานแถลงข่าว เรื่อง “การจ้างงานและการสร้างระบบประกันสังคม” หนึ่งในเรื่องที่พูดถึงคือเรื่องระบบประกันบำนาญของเกษตรกรสูงอายุ ซึ่งเป็นระบบใหม่ที่เพิ่งเริ่มขึ้นในประเทศจีนช่วงปีสองปีที่ผ่านมาและกำลังเป็นที่จับตามอง เพราะการสร้างระบบประกันบำนาญของสังคมชนบทรูปแบบใหม่นี้นับเป็นเรื่องใหญ่ในประวัติศาสตร์ของระบบประกันสังคมของประเทศจีน ประเทศซึ่งมีประชากรกว่า 1.3 พันล้านคน และกว่าครึ่งหนึ่งเป็นเกษตรกรในชนบท
แม้ข้าราชการในจีนจะเกษียณตอนอายุ 60 ปีสำหรับผู้ชาย 55 ปีสำหรับผู้หญิง แต่ภายใต้ระบบนี้ เกษตรกรทั้งชายและหญิงที่อายุ 60 ปีขึ้นไปจึงจะได้รับเงินบำนาญจากรัฐอย่างน้อย 55 หยวนต่อเดือน หรืออาจได้มากกว่านี้แล้วแต่งบประมาณในแต่ละท้องที่
หลังผ่านการอนุมัติของคณะมนตรี ระบบนี้ก็เริ่มทดลองครั้งแรกในปี 2552 ใน 838 อำเภอและได้รับกระแสตอบรับอย่างดี บางเมืองที่ยังไม่ได้ถูกเลือกเข้าไปในแผนพื้นที่ต้นแบบของรัฐ รัฐบาลท้องถิ่นก็ยอมออกเงินเองในการทดลองระบบนี้ ดังนั้น ถ้านับรวมทั้งหมดก็จะมีเกษตรกร 143 ล้านคนที่เข้าร่วมในโครงการทดลองระบบบำนาญเกษตรกร
ในจำนวนนี้เกษตรกรอายุเกิน 60 ปีกว่า 40 ล้านคนจะได้รับบํานาญขั้นพื้นฐานทันทีโดยไม่ต้องซื้อประกัน โดยจะได้รับเงินไม่น้อยกว่า 55 หยวนต่อเดือน ( 1 หยวนเท่ากับ 5 บาทโดยประมาณ) โดยรัฐเป็นผู้จ่ายให้ แต่หากอายุยังไม่ถึงเกณฑ์ก็สามารถเข้าร่วมได้โดยการซื้อประกันเพื่อเป็นเงินออมในยามชรา
การสร้างระบบเช่นนี้ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงความคิดของชาวชนบทจีนที่มีมาเป็นพันปีเกี่ยวกับการให้ความสำคัญกับลูกชายเพื่อหวังเป็นที่พึ่งยามแก่ตัว และได้รับการสนับสนุนอย่างดีของกลุ่มชาวนา รัฐมนตรีกระทรวงทรัพยากรบุคคลและประกันสังคมผู้รับผิดชอบเปิดเผยว่ามีเสียงเรียกร้องในทุกพื้นที่ให้เร่งสร้างพื้นที่ต้นแบบ ซึ่งคณะรัฐมนตรีตัดสินใจว่าจะขยายพื้นที่ทดลองระบบใหม่นี้ถึง 40 เปอเซ็นย์ของทั้งประเทศในปีนี้ และกระทรวงฯ กำลังดำเนินงานที่เกียวข้องกับพื้นที่ทดลองตามมติคณะรัฐมนตรี
“เราเสนอให้เพิ่มความสนใจแก่ เขตประชาชาติน้อย เขตยากจน เพื่อทำให้พวกเขาสามารถแบ่งปันผลประโยชน์ของการพัฒนาสังคมและเศรษฐกิจ และสามารถนำไปรวมในระบบประกันสังคมได้” รัฐมนตรีกล่าว
นอกจากนี้ยังมีการเร่งประชาสัมพันธ์ในพื้นที่อย่างขนานใหญ่ เพราะเรื่องนี้เป็นสิ่งใหม่สำหรับชาวนา และยังมีการจัดองค์กรให้คำแนะนำแก่เกษตรกรวัยหนุ่มสาวหรือวัยกลางคนที่ต้องการซื้อประกันตั้งแต่ตอนนี้เพื่อสะสมทุนไว้เป็นสวัสดิการยามชรา
ทั้งนี้ เงินบำนาญต่อเดือนในส่วนของเกษตรกรที่ซื้อประกัน = จำนวนเงินที่ฝากในบัญชีส่วนบุคคล / 139 +ดอกเบี้ยธนาคาร + เงินบำนาญขั้นพื้นฐานของรัฐ+เงินอุดหนุนของส่วนรวม (ถ้ามี)
ส่วนเกษตรกรอายุ 16 ขึ้นไป (ไม่รวมนักเรียน) และไม่ได้อยู่ในระบบประกันขั้นพื้นฐานสำหรับแรงงาน สามารถเข้าร่วมในการประกันบำนาญของชนบทรูปแบบใหม่นี้ได้โดยสมัครใจ
