อีก 50 ปีข้างหน้า....ประวัติศาสตร์จะบันทึกไว้ว่า...ระหว่างปี หลังสึนามิกลืนหาด กับปีที่ปราสาทวิหารถูกเขมรยึด ผู้คนในยุคนั้นวันนั้น เป็นผู้คนในยุคแห่งความตกต่ำเสื่อมทรามของประวัติศาสตร์ชาติไทย...ผู้คนในยุคนั้น...แก่งแย่งแข่งกันหาอำนาจ ประเทศชาติล่มจนอย่างที่ไม่เคยปรากฎมาก่อนระบบราชการที่เติบโตคู่บ้านคู่เมืองมานานเกือบ 1 พันปี...ถูกทำลายลงอย่างย่อยยับ....โดยทารกทางการเมืองผู้หนึ่ง...ผู้ซึ่งก้าวขึ้นมาสู่อำนาจ...ด้วยวิธีการอันฉ้อฉล...และหลังจากได้อำนาจมาแล้ว...เขาผู้นั้นได้เสพย์ติดอำนาจอย่างบ้าคลั่ง...อย่างที่ไม่เคยปรากฎมาก่อนไม่ว่าในคราวที่บ้านเมืองเป็นประชาธิปไตยหรือเป็นเผด็จการผู้คนทั้งหลาย...ที่ฝากความหัวงวาดไว้หวังว่า...ด้วยสติปัญญาและการเรียนรู้ที่สั่งสมมาจากสำนักศึกษาที่เป็นเอกในโลกนั้น...เขาผู้นั้นน่าจะพาสังคมที่กำลังแตกระแหงในเรื่องความสามัคคีให้คืนกลับสู่สภาพดังเดิมได้...ผู้คนทั้งหลาย...หลงไหลในรูปลักษณ์เรือนร่างหน้าตา...งดงามดั่งเทพบุตรกรีก...จะมีจิตใจแห่งเทพบุตรบรรจุไว้...จะใช้อาญาสิทธิ์แห่งความเป็นนิติรัฐ...ขัดเกลาเหลาแต่งเงื่อนแง่ที่ขัดแย้งกันให้กลับมาประสานกลมกลืนกัน...เพราะถึงแม้ว่าจะเป็นเนื้อนาแห่งสรวงสวรรค์...หากสงครามมันก่อเกิดที่นั่น...มันก็เป็นสวรรค์ต่อไปไม่ได้...
ว่ากันว่า...นรกที่เป็นระเบียบเรียบร้อยน่าอยู่กว่าสวรรค์ที่เต็มไปด้วยสงครามและความขัดแย้งว่ากันว่า...เหตุที่สัตว์บนห่วงโซ่บนสุดที่ความเป็นมนุษย์ที่หลุดจากความเป็นสัตว์มาได้นั้น...เพราะมันมีความกตัญญูกตเวทีต่อผู้ที่รังสรรค์มันขึ้นมา...ไม่ว่าบิดมารดาผู้ให้กำเนิด...ไม่ว่าครูบาอาจารย์ผู้ให้ความเหนือกว่าในการดำรงชีวิต...หรือสมุนบริวารเพื่อนฝูงที่ยอมลดตัวลงไปเพื่อให้มันเป็นหัวหน้าอำนาจที่มันได้มานั้นมันจะต้องใช้ร่วมกันไปกับสังคมที่เขาคนนั้นมีส่วนร่วมหรือร่วมกันมีส่วน...ผู้มีจิตใจเป็นมนุษย์...จะต้องรับรู้ในความจำเป็นและข้อจำกัดของผู้คนและหมู่คณะ...หัวหน้าต้องพร้อมกับการแก้ไขปัญหาให้กับผู้อื่น...ไม่ใช่สร้างปัญหาให้กับผู้อื่น...หรือผู้ที่สร้างมันขึ้นมาเป็นหัวหน้าเพราะนั่นคือหลักประกันว่า...มันจะไม่ถูกกบถ...เขาจะไม่ถูกทรยศ...บนความเป็นหัวหน้านั้น...สิ่งที่ต้องเรียนรู้เป็นอันดับแรกคือ...ประณีประนอมและรอมชอม...ในฐานะผู้ครอบครองอำนาจ...ทุกสัดส่วนใต้อำนาจจะต้องถูกจัดสรรแบ่งกันออกไปอย่างเป็นธรรมชาติและเป็นธรรม...หัวหน้าต้องเก็บงำความโกรธเกลียดไว้ภายใน...และใช้อารมย์อย่างรอบคอบต้องหลุดวาจาที่หยามเหยียดอย่างมัธยัสถ์...หรือฝังมันไว้ข้างใน...ต้องขังหัวใจไว้ใต้สมอง...ต้องมองด้วยแสงที่เกิดจากภายใน...ประวัติศาสตร์...จะบันทึกไว้ว่า...เหตุที่คนไทยกับคนไทยต้องฆ่าฟันกันล้มตายเป็นหมื่นเป็นแสนคนในครั้งนั้น...เพราะมันมีคนบ้าขึ้นมาครองเมือง■
