เสื้อแดงเชียงใหม่คิดอย่างไรในกระแสปรองดองและการปฏิรูป

ที่มา Thai E-News

โดย เบญจา ศิลารักษ์
สำนักข่าวประชาธรรม
5 กรกฎาคม 2553

ขณะที่ถนนทุกสายกำลังมุ่งสู่การปฏิรูปประเทศไทย การปรองดองแห่งชาติและการแก้รัฐธรรมนูญ ภายใต้การ พ.ร.ก.ฉุกเฉิน ซึ่งนานาประเทศเริ่มจับจ้องมองไทย พร้อมกับการเรียกร้องให้มีการยกเลิกพ.ร.ก.ฉุกเฉินร้ายแรงฉบับนี้ เพราะ มีมุมมองว่าเป็นการกระชับวงล้อมการปฏิรูปประเทศไทย และการปรองดองแห่งชาติเหลือเพียงแค่คนบางกลุ่ม ขณะที่เสียงของคนเสื้อแดงที่มีจำนวนไม่ยิ่งหย่อนไปกว่ากันหรืออาจมากกว่านั้นกลับถูกกลบเกลื่อน ลบเลือน และคนเสื้อแดงต้องอยู่หลบซ่อน โดนคดี และไม่มีใครพูดถึงคนตาย คนบาดเจ็บ สูญหายอีกต่อไป มหกรรมการซุกความเลวร้ายไว้ใต้พรมกำลังเริ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง ลองมาฟังเสียงคนที่ไม่มีพื้นที่ ไม่ปรากฏอยู่ในวงสัมมนาที่ไหน หรือสื่อใดๆ ต่อความเห็นที่รัฐบาลกำลังเดินหน้าการปฏิรูป สร้างภาพ หาเสียง ตลอดไปจนถึงกลุ่มองค์กร เครือข่ายประชาสังคมที่เข้าร่วมกับกระแสปฏิรูป และทิ้งคนเสื้อแดงไว้อย่างโดดเดี่ยวนั้น พวกเขาคิดอย่างไรในกระแสปรองดอง การปฏิรูป และการแก้รัฐธรรมนูญนั้น

เราพบกับกลุ่มคนเสื้อแดงอำเภอฝางกลุ่มเล็กๆ ที่บ้านสันทรายคลองน้อย ต.คลองศิลา อ.ฝาง ซึ่งส่วนใหญ่เป็นผู้หญิงวัยทำงาน และคนแก่ ที่อายุสูงสุดเกือบ 80 ปี แต่ยังแข็งแรง และในดวงตามีความมุ่งมั่นและไม่มีแววย่อท้อ ทั้งหมดนี้เข้าร่วมชุมนุมกับคนเสื้อแดงที่กรุงเทพฯ นานเป็นปี นับตั้งแต่ปี 2552 แล้ว และในช่วงที่มีการสลายการชุมนุมที่แยกราชประสงค์ ก็มีบางส่วนอยู่ในเหตุการณ์นั้นด้วย จนถึงการสลายชุมนุมในเขตอภัยทาน ที่วัดปทุมวนาราม ที่เธอคนนั้นบอกกับเราว่า “เป็นประสบการณ์ที่เธอจะจำไปวันตาย” และเธอคนนี้อีกที่ประกาศสู้ตายก่อนที่จะไปเข้าร่วมชุมนุมกับ นปช.ในช่วง 19-20 พ.ค. โดยได้ฝากฝังญาติพี่น้อง เรื่องทรัพย์สมบัติที่จะให้หลานๆ ไว้แล้ว รวมไปถึงการดูแลหมู ไก่ที่เธอเลี้ยงไว้ที่บ้าน

และเสียงที่จะถ่ายทอดนี้ เป็นเสียงของผู้หญิงหลายคนที่ช่วยกันเล่า ช่วยกันถ่ายทอดออกมา ด้วยความอัดอั้นอย่างที่สุด เธอบอกกับเราว่าดีใจที่สุดที่มีคนมาฟังพวกเธอบ้าง ทุกวันนี้รู้สึกอัดอั้น และคับแค้น ไม่มีสื่อไหนที่เปิดพื้นที่ให้คนเสื้อแดง ไม่เคยมีวันไหนที่จะนอนหลับเป็นอย่างสุข เพราะยังคงอยู่กับทหาร มีทหารมาป้วนเปี้ยนที่บ้านอยู่ตลอดเวลา

ทำไมถึงไปร่วมชุมนุมกับคนเสื้อแดง

คนเสื้อแดงบ้านเฮา (หมายถึงในเขตอ.ฝาง-แม่อาย-ไชยปราการ) เริ่มมาจากเฮารู้สึกว่ามันบ่มีความเป็นธรรม มาตั้งแต่ปี 2549 แล้ว ตั้งแต่มีรัฐประหาร ติดตามข่าวทางทีวี ก็รู้สึกว่ามีความไม่ถูกต้องหลายเรื่อง ก็เลยตั้งกลุ่มพูดคุยกันวงเล็กวงน้อย ในตลาดบ้าง เวลาไปทำสวน ทำนาด้วยกันก็คุยกัน จากกลุ่มเล็กๆ ก็ค่อยขยายใหญ่ขึ้น พอปี 2550 -51 เฮาก็เริ่มได้ข่าวว่าในเมืองเชียงใหม่มีการจัดเวทีชุมนุมกันแถววัดพระสิงห์ ศาลากลางจังหวัดเชียงใหม่ หมู่เฮากลุ่มเล็กๆ ก็เลยพากันไปร่วมเวทีที่เชียงใหม่ ตอนนั้นก็ออกเงินกันเอง บ่มีใครมาชักจูงทั้งนั้น และเริ่มตั้งกลุ่มปี 2551 ตั้งเป็นกลุ่ม “ชมรักรักฝาง แม่อาย-ไชยปราการ”

เฮารู้สึกบ่พอใจตั้งแต่เปิ้นมาไล่นายกฯ (ทักษิณ) ของเฮาออก ทำร้าย ส.ส. ก็เหมือนกับทำร้ายเฮา บ้านเมืองนี้มันบ่มีความเป็นธรรม มันมีปัญหาสองมาตรฐานมาตลอด พอสมชาย วงศ์สวัสดิ์มาเป็นนายกฯ ก็โดนไล่ออกอีกพอสมัครมาก็โดนไล่ออกอีก ที่อภิสิทธิ์มาเป็นนายกฯ ก็เหมือนกับอุ้มมาสำหรับพวกพ้องตัวเองเฮาแค่ต้องการยุบสภา แล้วก็เลือกตั้งใหม่เท่านั้นเอง ต่อมาก็มีปัญหาสองมาตรฐานทุกเรื่องไม่จบสิ้น มีตลอด ตอนที่พันธมิตรไปยึดสนามบินก็ไม่มีใครดำเนินคดี แต่พอถึงคนเสื้อแดงชุมนุมบ้างกลับถูกจับ ถูกดำเนินคดี

ตอนที่เปิ้นจะลงประชามติรัฐธรรมนูญ 50 ก็อีก เขามีคำสั่งมาทางอำเภอเลยว่าให้ชาวบ้านรับร่างรัฐธรรมนูญ 50 เฮาบ่ยอมเซ็น เพราะมันไม่ใช่รัฐธรรมนูญที่เฮาต้องการ แต่เขาก็ยังมาบังคับขืนใจเฮา ที่ไม่เห็นด้วยเพราะรัฐธรรมนูญ 50 เพราะมันสร้างกลไกที่เฮาเข้าไม่ถึง ไม่มีกฎเกณฑ์ จะเอาถูกเอาผิดกับใครก็ได้ เลือกปฏิบัติ เลือกใช้ได้ อย่าง กกต.ก็เป็นพวกของเขา ตามใจฉัน บ่มีความเสมอภาค มันเหมือนกับเป็นกลไกของเขา พวกเขาเอง

เฮาแค่ต้องการให้มีการยุบสภา แล้วเลือกตั้งใหม่เท่านั้นเอง แต่เฮาก็โดนว่าเป็นเพราะทักษิณ ความจริงมันบ่เกี่ยว ถึงเลือกตั้งใหม่ แล้วทักษิณไม่กลับมา เฮาก็ยอมรับ เฮาขอแค่เลือกตั้ง และพิสูจน์กันไปเลย และเมื่อใครมาเป็นรัฐบาลก็อย่ามาไล่ออกไป ต้องยอมรับกติกากันทุกฝ่าย บ้านเมืองถึงจะมีความเป็นธรรม

ในช่วงที่เฮาไปร่วมชุมนุมกับคนเสื้อแดง ที่บ้านเฮาจะมีการฮอมเงินกันบ้านละ 10 บาท 20 บาท คนมีเงินหน่อยก็ 100 บาท 200 บาท ใครมีมากก็ฮอมมากหน่อย อย่างคนที่ค้าขายในตัวอำเภอก็จะลงขันมากหน่อย คนทำสวน ทำนาก็น้อยหน่อย เมื่อเราตกลงใจว่าจะไปร่วมชุมนุมกับคนเสื้อแดงที่เชียงใหม่ และกรุงเทพฯ เฮาก็เริ่มทำผ้าป่าก่อน หลังจากนั้นก็เลี้ยงโต๊ะจีน ทำคอนเสริ์ต์ ทำทุกอย่าง ก็ได้เงินเป็นแสนๆ ก็ตั้งวิทยุชุมชนขึ้นมา พอตั้งวิทยุชุมชน กลุ่มของเรายิ่งขยายเพิ่มขึ้น มันเหมือนกับว่าคนที่บ่พอใจรัฐบาลมีมากขึ้นเพราะเขารู้สึกอย่างเดียวกัน คือ “มันไม่ถูกต้อง ไม่มีความเป็นธรรม ,ปัญหาสองมาตรฐาน ”

เมื่อตั้งวิทยุชุมชนขึ้นมา ชาวบ้านสนใจฟังข่าวสารกันมาก วิทยุทรานซิสเตอร์ที่ขายในตลาดแทบไม่พอเพราะชาวบ้านแห่กันซื้อ เพราะอยากฟังข่าวสารที่ไม่ได้มาจากกระแสหลัก กลุ่มของเฮาก็ขยายไปถึงบนดอยในเขตเชียงราย ชาวเขาเผ่ามูเซออร์ เขาก็มาร่วมกับเฮาทั้งหมู่บ้านเขาก็เห็นว่ามันไม่ถูกต้องเหมือนกันบ้านเมืองเราตอนนี้ ตอนที่ทำผ้าป่าเขาก็ร่วมบริจาคด้วย พอไปชุมนุมที่กรุงเทพฯ เขาก็เอาข้าวสารมาฮอมและการทำผ้าป่าก็อาจจะมีเงินของ ส.ส.บริจาคมาบ้างก็เป็นธรรมดา แต่เฮาไม่ได้เคลื่อนไหวเพราะเงินหรือใครจ้างมา เงินที่มีการบริจาคกันมา ก็เอามาเป็นกองกลาง ไว้จ่ายค่ารถบัส ค่าน้ำมัน ส่วนอาหารที่เอาไปชุมนุม ชาวบ้านจัดจัดการเอง วันที่ไปกรุงเทพฯ เฮาจะสับแปลี่ยนกำลังกันไป ครั้งหนี่ง แต่ละบ้านก็ไปเป็น 10 คันรถ ก็ประมาณ 100 กว่าคน

เหตุการณ์ที่วัดปทุมนั้น เฮาก็บ่เข้าใจว่าทำไมต้องยิงเข้าไปในวัดด้วย ทั้งๆ ที่เป็นเขตอภัยทาน พี่บาน ผู้หญิงคนเดียวในหมู่บ้านที่ไปเข้าร่วมชุมนุมตอนนั้น สะท้อนว่า ณ วินาทีนั้นเธอพร้อมตายที่ราชประสงค์ แต่ก็มีคนกระชากแขนเธอไปที่วัดปทุม ฯ และในเวลาต่อไปไม่นาน เธอก็ได้ยินเสียงปืนดังระรัว แล้วก็มีคนตาย...

จะปรองดอง ปฏิรูปแล้วคิดอย่างไร

ตอนนี้ที่รัฐบาล และหลายฝ่ายกำลังเตรียมจะปรองดอง ปฏิรูป แก้รัฐธรรมนูญ และการระดมความเห็น 6 วัน 63 ล้านเสียงอะไรนั่น นั้น เฮาเห็นว่ามันไม่มีประโยชน์เลย มันแค่การสร้างภาพ จะปรองดองตอนนี้ได้อย่างไรในเมื่อยังไม่มีการพิสูจน์เรื่องคนตาย ใครยิงประชาชน ประชาชนตายไปขนาดนี้แล้ว ถ้าไม่มีใครพิสูจน์ความจริงก็ไม่ต้องพูดเรื่องอื่นเลยคณะกรรมการที่ตรวจสอบพิสูจน์ ตอนนี้ก็ไม่เป็นกลาง ถ้าจะให้เป็นกลางจริงต้องให้ต่างประเทศเข้ามาช่วยตรวจสอบ เพราะตอนนี้บ้านเมืองของเฮาไม่มีองค์กรไหนที่เป็นกลางสักองค์กรหนึ่ง ส่วนใหญ่เอียงหมด (เอียงเข้าข้างรัฐบาล)

หลังปราบปรามประชาชนแล้ว คนเสื้อแดงที่กลับบ้านก็ยังไม่เป็นสุขเลยต้องอยู่อย่างหลบซ่อน พอดูโทรทัศน์กระแสหลักก็รู้สึกว่ามันลำเอียง อยากทุบทีวีแล้ว และรู้สึกไม่มีเรื่องที่มันเป็นจริงเลย มีแต่โกหกกันไปวันๆ ชาวบ้านจะเลือกดูแต่เคเบิล เพราะยังทำให้ชาวบ้านรับรู้ข้อมูลข่าวสารที่เป็นจริงมากกว่า และเขาก็ยังเปิดพื้นที่ให้คนเสื้อแดงอยู่บ้าง ถ้าจะปฏิรูปและแก้รัฐธรรมนูญก็ต้องให้เกิดความยุติธรรมก่อน ยกเลิก พ.ร.ก.ฉุกเฉินฯ ก่อน อย่างนี้มันเหมือนกับทำเพื่อเป็นการสร้างภาพเท่านั้นเอง แล้วคนเสื้อแดงก็อยู่กับความอึดอัดคับข้องใจ

อย่างเรื่องปฏิรูปฯ ตอนนี้เฮาไม่รู้เรื่อง แต่ถ้าถามชาวบ้านจริงๆ คือจะปฏิรูปก็ต้องเป็นเป็นธรรม ปฏิรูปที่ดินที่เขาคุยกันเมื่อเร็วๆ นี้ ตามความคิดของชาวบ้านมันยังไม่ใช่การแก้ปัญหาที่แท้จริง เพราะมันก็จะมีคนบางกลุ่มเท่านั้นเองที่ได้รับ และคิดว่านายทุนอีกที่จะได้ประโยชน์

ประชาธิปไตย-การแก้ปัญหาชาวบ้าน

ประชาธิปไตยในความคิดของเฮาคือ ความยุติธรรม คือความเสมอภาค ถ้าจะยุติธรรมก็ต้องมีการเลือกตั้งไม่ใช่จะเปลี่ยนกฎกติกากันอย่างไรก็ได้ เอาใครมาเป็นนายกฯ ก็ได้ ยังมีการเลือกปฏิบัติอยู่ ไม่ใช่ประชาธิปไตย ปัญหาที่เป็นอยู่คือ คนที่มีอำนาจเขาไม่เคยมาถามเฮาว่าต้องการอะไร แต่เขากลับยัดเยียดสิ่งที่เฮาบ่ต้องการ เช่น เมื่อเร็วๆ นี้ เฮาเสนอทางการไปว่าชาวบ้านต้องการอ่างเก็บน้ำ เพราะมันแล้งมากชาวบ้านบ่มีน้ำใช้ทำนา ทำสวน แต่สิ่งที่ทางมหาดไทยเปิ้นบอกกลับมาคือ ให้ทำโครงการฝายแม้ว หรือปลูกป่า ต้องเป็นโครงการแบบที่เขาคิดไว้แล้ว แต่ตามความคิดชาวบ้าน ฝายแม้ว และปลูกป่า มันเป็นแค่โครงการสวยหรู แต่ไม่ตอบสนองความเป็นจริง เพราะปลูกป่าไป ป่าก็ถูกทำลาย และไม่จำเป็นต้องใช้เงิน

นโยบายที่ชาวบ้านเห็นว่าเป็นประโยชน์ คือสมัยที่ทักษิณยังอยู่ รู้สึกว่าสอดคล้องกับความต้องการของชาวบ้าน อย่างเรื่องเงินกองทุนหมู่บ้าน มันสามารถช่วยชาวบ้านได้ลืมตาอ้าปากหลายราย เขาไม่ระบุ ไม่บังคับว่าชาวบ้านจะเอาเงินไปทำอะไร บางคนเอาเงินไปต่อทุน ลงทุนทำธุรกิจใหม่ๆ ได้ แต่พอมาถึงสมัยรัฐบาลอภิสิทธิ์ เขาจะระบุมาเลยว่าคนที่จะมากู้เงินต้องเอาเงินไปทำเศรษฐกิจพอเพียง ถ้าชาวบ้านจะซื้อรถไถนาเขาก็บอกให้เราซื้อควาย มันถึงจะเป็นเศรษฐกิจพอเพียง ความเป็นจริงยุคนี้มันทำอย่างนั้นไม่ได้แล้ว เฮาไม่มีแรงขนาดนั้น ลูกหลานเฮาก็ไปเรียนในเมืองมันต้องมีเครื่องทุนแรงบ้าง

สิ่งที่จะบอกว่ามันเป็นประชาธิปไตยหรือไม่ ให้ดูจากสื่อด้วย ตอนนี้ไม่มีสื่อไหนที่มีความเป็นกลาง สื่อเอียงข้างหมด มีแต่เรื่องโกหกของรัฐบาล ตอนนี้เฮาไม่ได้ดูสื่อหลักแล้ว มันดูไม่ได้เลย เฮาต้องมานั่งคุยกันเองแล้วก็ดูเคเบิลที่ยังพอดูได้บ้าง