ศาลปกครองยุคใหม่!! "รับประกัน "ยุติธรรม รวดเร็ว ตรงไปตรงมา"

ที่มา มติชน




นายหัสวุฒิ วิฑิตวิริยกุล ประธานศาลปกครองสูงสุด


ดร.ฤทัย หงส์สิริ อธิบดีศาลปกครองกลาง


นายไชยวัฒน์ ธำรงศรีสุข รองอธิบดีศาลปกครองกลาง


นายกมล สกลเดชา รองอธิบดีศาลปกครองกลาง


น.ส.สายทิพย์ สุคติพันธ์ และนายวชิระ ชอบแต่ง รองโฆษกศาลปกครอง


จุดรับฟ้องศาลปกครองกลาง


จุดรับฟ้องศาลปกครองกลาง


ห้องปรึกษาคดี


ห้องไต่สวน


ห้องพิจารณาคดี


เข้ารับฟังการอ่านคำพิพากษาที่ห้องพิจารณาคดี

เปิด ตัวไปเป็นที่เรียบร้อยแล้ว สำหรับโครงการสื่อมวลชนพบศาลปกครอง เมื่อวันที่ 16 สิงหาคม ที่ผ่านมา ณ อาคารที่ทำการศาลปกครอง ถ.แจ้งวัฒนะ โดยมีนายหัสวุฒิ วิฑิตวิริยกุล ประธานศาลปกครองสูงสุด กล่าวเปิดงาน พร้อมกับมีการบรรยายพิเศษ ถึงกระบวนการพิจารณาคดีปกครอง....เรื่องที่น่ารู้สำหรับสื่อมวลชน จากดร.ฤทัย หงส์สิริ อธิบดีศาลปกครองกลาง รวมถึงการพบปะสนทนากับ นายกมล สกลเดชา รองอธิบดีศาลปกครองกลาง (รับผิดชอบด้านสิ่งแวดล้อม) นายไชยวัฒน์ ธำรงศรีสุข รองอธิบดีศาลปกครองกลาง (รับผิดชอบเรื่องการละเมิดทางปกครอง,เวนคืนที่ดิน) น.ส.สายทิพย์ สุคติพันธ์ และนายวชิระ ชอบแต่ง รองโฆษกศาลปกครองด้วย

ประธาน ศาลปกครองสูงสุด กล่าวถึงการดำเนินงานของศาลปกครอง องค์กรทางตุลาการที่เพิ่งเปิดขึ้นมารับพิจารณาคดีต่างๆ ตามรัฐธรรมนูญปี 40 จนถึงปัจจุบัน เพียง 10 ปี เท่านั้น ว่า ยังค่อนข้างใหม่ หลายอย่างยังไม่สมบูรณ์ครบถ้วน อยู่ในขั้นตอนที่ต้องพัฒนาองค์กรอีกมาก เพื่อให้ศาลปกครองเป็นเสาหลักของบ้านเมือง จากผลงานที่ผ่านมารู้สึกค่อนข้างพอใจ แต่ยังมีจุดอ่อนบาง เช่น ความล่าช้าของคดี ซึ่งบริหารพยายามบริหารจัดการเพื่อให้เกิดความรวดเร็วขึ้น โดยยึดหลักทำตามความสามารถด้วยความสุจริต ตรงไปตรงมา ยุติธรรม ภายใต้การนำของตนที่สืบทอดการดำเนินงานมาตั้งแต่ประธานศาลปกครองสูงสุดคน เก่า ต้องพัฒนาองค์กรให้มีศักยภาพ ไปสู่เป้าหมายขยายให้ทั่วถึงประชาชนด้วยความรวดเร็ว สะดวกมากขึ้น อย่างเป็นธรรม ในขอบเขตที่แก้ไขได้

นายหัสวุฒิ กล่าวต่อว่า ปัจจุบัน ศาลปกครองมีแผนกประชาสัมพันธ์ รวมถึงโฆษกศาล ที่คอยทำหน้าที่เผยแพร่ข้อมูลข่าวสารขององค์การให้เป็นที่รู้จัก ซึ่งสื่อมวลชนเป็นภาคหนึ่งที่สำคัญในการให้การสนับสนุนอย่างตรงไปตรงมา โดยเฉพาะการเผยแพร่คำสั่งและคำพิพากษาของศาลปกครอง เพราะในคำสั่งมีแนวปฏิบัติที่หน่วยงานและเจ้าหน้าที่ของรัฐจะต้องนำไป ปฏิบัติ หากเป็นเช่นนั้นได้ปัญหาความขัดแย้งระหว่างภาครัฐและเอกชนก็มีโอกาสลดน้อยลง

เมื่อไม่นานมานี้ ศาลปกครองเพิ่งแผนกคดีสิ่งแวดล้อมขึ้นมาใหม่ ซึ่งต้องถือว่า กระแสตอบรับจากประชาชนเข้ามายื่นเรื่องฟ้องร้องจำนวนมาก

นายหัสวุฒิ เผยถึงวัตถุประสงค์ก็เพื่อบริหารจัดการคดีสิ่งแวดล้อมที่มีผลกระทบต่อส่วน รวมได้รับการแก้ไขเยียวยาอย่างเป็นธรรมและรวดเร็ว เพียงแค่เปิดรับพิจารณาคดีวันแรกก็มีประชาชนมายื่นเรื่องถึง 4 รายด้วยกันที่ศาลกลาง ซึ่งกว่าจะมีการเปิดแผนกคดีสิ่งแวดล้อมขึ้นมานั้นทางศาลปกครองได้มีการ เตรียมความพร้อมมานานพอสมควร โดยมีการอบรมองค์คณะตุลาการให้ความรู้ เรื่องเกี่ยวกับสิ่งแวดล้อมทั้งหมด เพื่อความเชี่ยวชาญ รู้ลึก รอบด้าน ในการไต่สวนคดี ตอนนี้กำลังแก้ไขปรับปรุงคือการพิจารณาคดี ในอนาคตตุลาการอาจลงมารับฟ้องเรื่องเอง ตรวจความสมบูรณ์ของคำร้องและให้ผู้ร้องแก้ไขคำร้องให้ถุกต้องได้เลย สอดคล้องกับนโยบาย รวดเร็ว ลดขั้นตอน ยุติธรรม

"จริงๆเราทำแผนกคดีสิ่งแวดล้อมมา ตั้งแต่เริ่มเปิดศาลปกครองแล้วเมื่อกว่า10 ปีที่แล้ว เน้นความสำคัญให้เห็นว่า คนโดยรอบพื้นที่ได้รับผลกระทบด้วยไม่เฉพาะแต่ผู้เดือดร้อนในพื้นที่เท่านั้น ต่อมาเราจึงแยกเป็นแผนกคดีสิ่งแวดล้อมขึ้น เพื่อให้เป็นคดีที่ได้รับการพิจารณาอย่างเร่งด่วน มีองค์คณะพิจารณาคดีสิ่งแวดล้อมโดยเฉพาะ ซึ่งคดีดังกล่าวมักมีปัญหาทางด้านเทคนิค ดังนั้นตุลาการจึงต้องมีความรู้มากๆ มีความเชี่ยวชาญ ซึ่งทางเราใช้ระบบไต่สวน จริงๆ ขอบเขตของสิ่งแวดล้อมมันกล้างขวางมาก ไม่ใช่แต่เฉพาะเรื่องมลพิษเท่านั้น" ประธานศาลปกครองสุงสุดเผย

ในระยะเวลาอันใกล้ ศาลปกครองก็กำลังเปิดแผนกคดีบริหารงานบุคคล ที่ว่าด้วยเรื่องของการแต่งตั้ง โยกย้าย ข้าราชการ ซึ่งเป็นคดีอีกประเภทหนึ่งที่จะต้องรีบดูแล เพราะผลคำตัดสินสามารถแก้ไขปัญหาในภาพรวมได้ อีกทั้งคดีในลักษณะดังกล่าวนี้มีการฟ้องร้องเป็นจำนวนมากจึงต้องเร่งพิจารณา คดีให้เสร็จสิ้นโดยเร็วมิเช่นนั้นแล้วจะไม่สามารถเยียวยาผู้ฟ้องคดีได้ เนื่องจากผู้ที่ได้รับผลกระทบอาจจะเกษียณอายุราชการไปก่อนที่จะมีคำพิพากษา

เป้าหมายต่อไปของศาลปกครอง นายหัสวุฒิ ว่า จะเร่งพิจารณาคดีที่มีการฟ้องร้องก่อนปี 50 ให้เสร็จสิ้นภายในปี 54 นี้ ส่วนคดีที่มีการฟ้องร้องในปี 51-52 จะเร่งพิจารณาคดีให้เสร็จสิ้นภายในปี 55 และต่อไปศาลปกครองจะมีคดีค้างย้อนหลังไม่เกิน 2 ปี และคำพิพากษาที่ออกมาจะต้องตรงไปตรงมา สามารถอธิบายประชาชนให้เข้าใจ อย่างไรก็ตามศาลต้องวางตัวเป็นกลางตั้งแต่ต้นเป็นสำคัญ ซึ่งตนอยากจะบอกว่า กรณีที่นักข่าวไปสอบถามความคิดเห็นของตุลาการในคดีต่างๆนั่นเป็นเพียงความ คิดเห็นส่วนตัว ไม่ใช่ความคิดเห็นของศาล ซึ่งศาลต้องวางตัวให้ได้รับความไว้วางใจจากคู่กรณีทั้ง 2 ฝ่าย

"คำ สั่ง คำพิพากษาของเราจะถูกต้องยุติธรรม ตรงไปตรงมา มีเหตุผลอธิบายได้อันเป็นคุณภาพของงาน ตัดสินภายใต้ของกรอบกฎหมาย ถ้าไม่เป็นเช่นนั้นจะลำบาก ส่วนระยะเวลาการพิจารณาไต่สวนไม่มีมาตรฐาน ขึ้นอยู่กับความยากง่ายของข้อพิพาทคดี คำให้การคู่กรณีทั้ง 2 ฝ่าย ถ้าตุลาการมีความเชี่ยวชาญเท่าไหร่ การตัดสินคดีก็รวดเร็วเท่านั้นตุลาการตระหนักความาเร่งด่วนของแต่ละคดี และฟังความทุกฝ่าย ดังนั้นจึงขอให้ความเชื่อมั่นว่า ศาลปกครองให้หลักประกันความยุติธรรมต่อประชาชนได้"

ส่วนคดีการยื่นฟ้องร้องกรณีการบุกรุกป่า อ.วังน้ำเขียว จ.นครราชสีมา ซึ่งกลายเป็นข่าวโด่งดังตามหน้าหนังสือพิมพ์ในช่วง 2 สัปดาห์ที่ผ่านมานี้ ได้มีการยื่นเรื่องมายังศาลปกครองหรือยัง ประธานศาลปกครองสุงสุดว่า จนถึงขณะนี้ยังไม่มีฝ่ายใดยื่นเรื่องเข้ามา เพราะกำลังอยู่ในขั้นตอนของฝ่ายปกครอง ที่ออกคำสั่งให้มีการรื้อถอน 22 รีสอร์ทที่บุกรุกพื้นที่ป่าอยู่ จึงไม่สามารถฟ้องต่อศาลปกครองได้ เพราะต้องมีการอุทธรณ์คำสั่งของฝ่ายปกครองก่อนจนมีการวินิจฉัยคำสั่งฝ่าย ปกครอง หลังจากนั้น หากผู้ที่ได้รับผลกระทบไม่พอใจก็สามารถนำมาฟ้องต่อศาลปกครองได้ภายหลัง ซึ่งนั่นก็จะนำเข้าสู่การพิจารณาในแผนกคดีสิ่งแวดล้อม เนื่องจากเป็นเรื่องเกี่ยวข้องกับทรัพยากรธรรมชาติ ป่าไม้ และที่ดิน

ขณะที่ ดร.ฤทัย อธิบดีศาลปกครองกลาง ได้อธิบายถึงความหมายของศาลปกครองว่า เป็นองค์กรตามรัฐธรรมนูญ เช่นเดียวกับ ศาลรัฐธรรมนูญ ศาลทหาร ศาลปกครองและศาลยุติธรรม ซึ่งศาลปกครองมีอำนาจพิจารณาคพิพากษาคดีพิพาทระหว่างหน่วยงานราชการ หน่วยงานของรัฐ รัฐวิสาหกิจ องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น หรือองค์กรตามรัฐธรรมนูญ หรือเจ้าหน้าที่ของรัฐกับเอกชน หรือระหว่างหน่วยงานราชการ หน่วยงานรัฐวิสาหกิจ องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น หรือองค์กรตามรัฐธรรมนูญหรือเจ้าหน้าที่ของรับด้วยกัน อันเนื่องมาจากการใช้อำนาจทางปกครองตามกฎหมาย หรือเนื่องมาจากการดำเนินกิจการทางปกครอง...

อธิบดีศาลปกครองกลาง อธิบายต่อว่า โครงสร้างของศาลปกครองจะมี 2 ส่วนใหญ่ คือ ศาลปกครองสูงสุด และศาลปกครองชั้นต้น ด้วยการใช้ระบบยื่นฟ้อง ระบบไต่สวน การแสวงหาข้อเท็จจริงของศาล การพิจารณาคดี และ การพิพากษา ข้อควรรู้ คือ คดีของศาลปกครองไม่มีโจทย์ ไม่มีจำเลย ไม่มีคู่พิพาท แต่ จะเรียกเป็น ผู้ฟ้องคดี ผู้ถูกฟ้อง และคู่กรณีเท่านั้น

ในช่วงบ่ายคณะผู้บริหารและเจ้าหน้าที่ศาลปกครอง ได้นำคณะสื่อมวลชนเดินเยี่ยมจุดรับฟ้อง ห้องปรึกษาคดี ห้องไต่สวน รวมถึงห้องพิจารณาคดี ซึ่งงานนี้ คณะสื่อยังได้เข้าไปร่วมฟังการอ่านคำตัดสินพิจารณาคดีหนึ่ง ที่ต้องขอบอกว่า บรรยากาศดูน่าเกรงขามมากๆด้วย

จุดรับฟ้อง

ห้องปรึกษาคดี

ห้องไต่สวน