ที่มา ประชาไท
ความไม่สงบและความรุนแรงในจังหวัดชายแดนภาคใต้ ปะทุขึ้นมาอีกเป็นรอบๆ ซึ่งอันที่จริงเหตุการณ์ไม่สงบก็มีอยู่ทุกวัน แต่บางเหตุการณ์อาจสร้างความสะเทือนใจที่พอจะดึงความสนใจของคนได้มากน้อยต่างกัน
บางเหตุการณ์ที่ส่งผลสะเทือนมาก อย่างการยิงครูท้องแก่ กราดยิงเข้าไปในมัสยิดจนมีคนตายไปเยอะ ก็ยิงกระตุ้นสังคมให้หันมาสนใจปัญหาในพื้นที่มากขึ้น โดยเฉพาะจากภาครัฐซึ่งเป็นฝ่ายที่ต้องเข้ามาแก้ปัญหาโดยตรง และมักได้รับคำตอบจากคนของรัฐอยู่บ่อยๆว่า เรามาถูกทางแล้ว
จะถูกหรือไม่ถูกทางอย่างไร แต่สิ่งหนึ่งที่พอจะเยียวยาจิตใจและความรู้สึกให้คนชายแดนใต้ได้ ก็คือ เสียงเพลง โดยบทเพลงที่เป็นเอกลักษณ์ของชายแดนใต้ก็คือ “อานาซีด” [1]
ในชายแดนวันนี้ ได้ก่อเกิดกลุ่มศิลปินอานาซีด ที่มีความไพเราะไม่ต่างจากเพลงสตริงและเพลงสากล และยังเป็นบทเพลงที่เป็นเอกลักษณ์ของคนมุสลิมในท้องถิ่นด้วย นั่นคือ วง “ฟิกคลิซ”(FIKLIS) ที่ว่ากันว่า ขณะนี้กำลังดังสุดในชายแดนใต้
อันที่จริงวงฟิกคลิซ เริ่มก่อตั้งขึ้น ครั้งแรกเมื่อปี 2547 โดยการรวมตัวกันของเยาวชน 4 คน จากโรงเรียนฮัตตัรกียะฮ์ อิสลามียะห์ ซึ่งเป็นโรงเรียนสอนศาสนาอิสลามชื่อดังในจังหวัดนราธิวาส นำโดยนายซัลมาน สีระโก โดยอาจารย์ที่ร่วมกันผลักดันพวกเขาขึ้นมาคือ นายฮูซีน อับดุลรามัน นายอดุลอายิ ยูโน และ นายลานา ซีโปสาแม
นายฮูซีน อับดุลรามัน ผู้จัดการวงฟิกคลิซ และประธานชมรมอนาซีดและการแสดงภาคใต้ ซึ่งเป็นหนึ่งในผู้ก่อตั้งวงฟิกคลิซ บอกว่า วงนี้มีจุดเริ่มต้นจากแนวคิดที่จะสร้างสรรค์ให้กลุ่มเยาวชนจำนวน 4 คน สามารถแสดงบทบาทของตนเองตามที่ถนัด และเพื่อความสามัคคีปรองดองในหมู่เยาวชน โดยได้รับการสนับสนุนจากอาจารย์จากโรงเรียนฮัตตัรกียะฮ์ อิสลามียะห์ โดยเฉพาะนายลานา ซีโปสาแม ที่มีประสบการณ์การขับร้องอนาซีดมาก่อน
นายฮูซีน เล่าว่า ขณะนี้วงฟิกคลิซได้รับการกล่าวขานและเป็นที่ยอมรับของคนใน 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้มาก โดยที่ชื่อวงฟิกคลิซ มาจากการผสมตัวอักษรภาษาอังกฤษของสมาชิกในวงนั่นเอง
“เป็นการรวมตัวกันของกลุ่มเยาวชนที่มีใจรักในการขับร้องบทเพลงอานาซีด มาสร้างสรรค์ผลงาน ซึ่งเป็นการสนับสนุนความสมารถของเด็ก ให้คนอื่นได้เห็นวัฒนธรรมของมุสลิม 3 จังหวัด เพื่อต้องการให้คนเข้าสู่หลักศาสนาอิสลามด้วย”
นายฮูซีน ดังนั้น เนื้อหาเพลงจึงเน้นในเรื่องของหลักคำสอนในศาสนาอิสลาม มาใช้เพื่อเรียกร้องให้ทำความดีงาม และแทรกเนื้อหาในการแสวงหาสันติภาพ ซึ่งไม่มีเนื้อการที่เกี่ยวข้องกับเรื่องความรัก ความผิดหวัง อย่างเช่นเพลงที่มีอยู่ในปัจจุบัน ขณะเดียวกันก็เป็นบทเพลงที่มีเอกลักษณ์ตามแบบฉบับที่เป็นตัวของตัวเองด้วย
ถามว่าบทเพลง “อานาซีด” สามารถช่วยสร้างสันติภาพได้หรือไม่ ? เป็นคำถามที่น่าสนใจ
นายฮูซีน บอกว่าต่อว่า การก่อตั้งวงฟิกคลิซ ก็เพื่อขับร้องบทเพลงที่เรียกว่า “บทเพลงอานาซีดเพื่อสันติภาพ” ที่กำเนิดขึ้นเมื่อ 5 ปีก่อน ก็มีวัตถุประสงค์เพื่อส่งเสริมการทำความดี การนึกถึงพระผู้เป็นเจ้า หรืออัลเลาะห์ ซึ่งก็เป็นการสร้างสันติภาพด้วย
สำหรับงานเพลง เริ่มด้วยการแต่งเพลงขึ้นมา 6 เพลง ซึ่งมีต้นแบบมาจากศิลปินในประเทศมาเลเซีย เมื่อมีความพร้อมเรื่องเนื้อเพลงแล้ว ก็เดินทางไปอัดเสียงที่ประเทศมาเลเซีย ซึ่งนายฮูซีน บอกว่า เพราะที่นั่นมีบทเพลงประเภทนี้จำนวนมาก จึงมีความพร้อมทั้งด้านเครื่องไม้เครื่องมือมากกว่า ซึ่งในอัลบั้มแรกถือว่า ประสบความสำเร็จ เพราะมีเสียงตอบรับออกมาดีมาก
ต่อมาในช่วงปี 2549 จึงได้แต่งเพลงชุดที่ 2 ชื่ออัลบั้ม Janji มีจำนวน 10 เพลง ซึ่งมีทั้งภาษาไทย ภาษาอังกฤษ และภาษามาลายู แต่ต้องใช้เวลานานถึง 2 ปีในการถ่ายทำมิวสิกวิดีโอ เนื่องจากสมาชิกในวงทั้ง 4 คน ต้องไปศึกษาต่อในระดับอุดมศึกษา และแต่ละคนก็อยู่ต่างสถาบันการศึกษา และต่างชั้นปีการศึกษากันด้วย
นายฮูซีน ยังกล่าวอีกว่า ที่ผ่านมาได้รับเชิญไปแสดงในหลายๆ เวทีพร้อมกับการจัดการแสดงขึ้นเองในบางครั้งในพื้นที่จังหวัดยะลา ปัตตานี นราธิวาส พังงา นครศรีธรรมราช สตูล และกรุงเทพมหานคร
นอกจากนี้ยังได้ส่งผ่านสถานีวิทยุด้วย และยังมีผู้ที่สนใจนำเพลงไปร้องประกวดอีกด้วย ล่าสุดไปแสดงงานวัฒธรรมย้อนยุคที่จังหวัดปัตตานี ซึ่งรายได้ในการแสดงได้มอบให้กับเด็กกำพร้าเพื่อการศึกษา และในอนาคตมีการวางแผนว่าจะเดินทางไปแสดงที่ประเทศมาเลเซียด้วย
ส่วนค่าใช้จ่ายในการแสดงแต่ละครั้ง ถ้ามีการว่าจ้างก็จะไม่มีค่าใช้จ่ายใดๆ แต่ได้รับค่าตอบแทนมาเป็นค่าจ้างให้กับสมาชิกในวง เพื่อนำไปเป็นทุนการศึกษา แต่ถ้าจัดการแสดงเองก็ต้องมีค่าใช้จ่ายบ้างบางส่วน จึงจำเป็นต้องมีการเก็บค่าเข้าชมในราคา 80 - 100 บาท และจะมีการขายวีซีดีภายในงานอีกด้วย
เนื่องจากการขับร้องเพลงอานาซีด คือการเผยแพร่คำสอน และหลักการทางศาสนาอิสลาม รวมทั้งการสรรเสริญต่อพระผู้เป็นเจ้า จึงเป็นเพลงที่มีจังหวะเบาๆ สงบ ด้วยเสียงของกีต้าร์ กลอง และรำมะนา ผสมผสานเสียงกับการขับร้องของนักร้องอย่างลงตัว
“ขณะนี้วงฟิกคลิซ อยู่ภายใต้การดูแลของชมรมอนาซีดและการแสดงภาคใต้ ที่คอยสนับสนุนการแสดงในแต่ละครั้ง” นายฮูซีนกล่าว
ด้านนายซัลมาน สีระโก นักศึกษาสาขาครุศาสตร์อิสลาม วิทยาลัยอิสลามศึกษา มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ (ม.อ.) วิทยาเขตปัตตานี นักร้องนำ กล่าวว่า บทเพลงอานาซีดเพื่อสันติภาพ เป็นกิจกรรมที่ดีของเด็กและเยาวชน ที่ได้แสดงออกและแสดงความสามารถเฉพาะตัว อีกทั้งเป็นการทำความดีเพื่อสังคม
“ทั้งหมดทั้งมวล คือการส่งเสริมให้เกิดสันติภาพในจังหวัดชายแดนภาคใต้ ผ่านบทเพลงที่ชื่อว่า “อนาซีด” คือคำทิ้งท้ายสั้นของนายซัลมาน สีระโก
หมายเหตุ
"อานาซีด" หมายถึงบทเพลงภาษามลายูซึ่งสอดแทรกเนื้อหาสาระที่แฝงด้วยคำสอนทางศาสนา
