ที่มา บางกอกทูเดย์
เคยรู้บ้างหรือไม่ว่า…ผักสด ดอกไม้สวย ที่ “ตลาดไท”มีแหล่งที่มาจากที่ใด??ผักปวยเล้งยาวๆ อวบๆ..กะหล่ำปลีอ้วนๆ ขาวๆใหญ่ๆ..ดอกเบญจมาศ ดอกกุหลาบ ฯลฯ หลากหลายสีสันมีที่มาจากแดนไกล“ผมไปคุนหมิงเพิ่งกลับมา ดอกกุหลาบใหญ่หยวนเดียวเท่ากับ 5 บาท แต่ดอกกุหลาบดอกเดียวมันวิ่งมาไกลถึง 2,000 กิโลเมตร จากคุนหมิงไปถึงกรุงเทพฯ 2,000กิโลเมตร”คำบอกเล่าจากประสบการณ์ตรงตามสายงานของ“สมเกียรติ พิสุทธิ์เจริญพงศ์” นายด่านศุลกากรเชียงของอ.เชียงของ จ.เชียงรายนับตั้งแต่ปี 2537 เป็นต้นมา ที่เริ่มมีการนำร่องเส้นทางเศรษฐกิจกรุงเทพฯ–คุนหมิง หรือ R3 เป็นเวลาเพียงไม่นานเส้นทางดังกล่าวแม้จะยังไม่ราบเรียบสะดวกโยธิน แต่ก็เรียกได้ว่าเสร็จสิ้นใช้งานได้ตลอดระยะทาง 2,000 กิโลเมตรแล้วเมื่อปี 2550 ที่ผ่านมา“มันปลูกเป็นมุ้ง ขาวไปทั้งหมดเลย คือ เป็นพลาสติกคลุม เราเห็นแล้วรู้เลยว่าตายแล้ว ถ้าของมันมาเราเสร็จแน่นอนสมมติการเดินทางไปเส้นทาง R3a จากห้วยทราย ไป228 กิโลเมตร เราเรียกว่าบ่อเต็น (ลาว) พอจากบ่อเต็นข้ามไปฝั่งนู้นเรียกว่าบ่อหาน (ลาว) จากบ่อหานข้ามไปฝั่งโน้น เขาทั้งลูกเขียวหมดเลย มันปลูกยางหมดคนงานไทยเราจะลมใส่ เพราะที่คุณเคยคิดว่าเป็นหนึ่งในเรื่องยางพารา คุณเสร็จจีนแล้วยางในจีนตั้งแต่บ่อหานเข้าไปถึงสิบสองปันนา (จีน)เป็นยางหมด ผมเข้าไปท่าเรือกวนเหล่ยก็มีแต่ยางล่องเรือมาเห็นได้เลยว่าเขาใช้พื้นที่ปลูกยางหมด ไม่มีเขาหัวโล้นครับ แล้วยางพาราปลูกในจีนได้ คือ ที่สิบสองปันนากับเกาะไหหลำเท่านั้น อย่างอื่นปลูกไม่ได้ถามว่าตกใจหรือไม่ ถ้าคุณปลูกยางพาราคุณต้องตกใจและกลับมาต้องคิดใหม่แล้วจะทำอย่างไร เขาปลูกยางเยอะจริงๆ”สดับตรับฟังผลกระทบที่กำลังจะเกิดขึ้นกับพืชเศรษฐกิจไทย แค่เพียงชนิดเดียวก็ถึงกับต้องอ้าปากค้าง มือเท้าคางคิดหนัก“ผักคะน้า ถั่วลันเตา ของเขาอร่อยและถูกกว่าไทย
แต่ละวันจะมีผักมาผ่านด่านเป็นรถคอนเทนเนอร์ คันนึงราว 10 ตัน ตกวันละ 100 ตัน มาที่นี่มาโดยรถ มันเร็วและผักไม่ช้ำ ผักทั้งหมดถูกส่งไปตลาดไทถ้าอยากรู้ว่า R3a ทำให้การขนส่งประหยัดเวลาเร็วขึ้นกว่าเดิมแค่ไหน ให้เปรียบเทียบกับสินค้าบางประเภทที่ไปออกอีสานถ้ามาทางนี้ย่นระยะเวลาได้เป็นวัน”อาจจะคิดหนักกว่าเดิมเมื่อได้รู้ว่า “สินค้าเกษตร” ทั้งหลายที่ว่ามาศุลกากรไทยไม่สามารถจัดเก็บภาษีเข้ารัฐได้ตามที่ควรได้“การจัดเก็บรายได้ต่ำกว่าเป้าเพราะอากรลดลง แม้มูลค่านำเข้าเพิ่มขึ้น แต่ส่วนมากเป็นสินค้าที่ลดภาษี 7 ใน 10 ลำดับ ได้รับการยกเว้นภาษีเพราะฉะนั้น 85 เปอร์เซ็นต์ ผมยกเว้นแล้วเหลือ 15เปอร์เซ็นต์ จะให้ผมไปเก็บกับใคร เป้าที่ตั้งให้ผมมา ผมเก็บไม่ได้หรอกครับ อัตราอากร ก็ลดๆๆ แถมบางอันก็ฟรีหมดเลย”สิ่งที่ “นายด่านสมเกียรติ” กำลังพูดถึง คือ สะพานข้ามแม่น้ำโขงแห่งที่ 4 ที่เป็นการตกลงก่อสร้างร่วมกันระหว่างไทย–จีน ภายใต้งบประมาณรวม 31.5 ล้านเหรียญสหรัฐฯ โดยแบ่งการสนับสนุนฝ่ายละ 50 เปอร์เซ็นต์โดยคาดว่าจะเริ่มการก่อสร้างได้ในสิ้นปี 2552 และจะแล้วเสร็จได้ภายใน 30 เดือน“มีคนถามว่าสร้างสะพานแล้วไทยจะได้อะไร เพราะต้องไม่ใช่จีนอย่างเดียวที่ได้ประโยชน์ ทีนี้ควรจะคิดว่าเมื่อทางสะดวกแล้วเราจะคิดสินค้าอะไรไปตีเขา ผมบอกเลยว่า เรามีผลไม้ไทย ที่เราต้องคิดว่าเราจะเอาอะไรดีไปตีเขามังคุดเขา 18 หยวนต่อครึ่งกิโล คือ 90 บาท กิโลกรัมละ180 บาท แล้วที่บ้านเรากิโลกรัมละ 20 บาท คุณสมควรเอามังคุดไปตีเขามั้ย ที่นี่ผลไม้เป็นฤดู มีมะม่วง ชมพู่ เราต้องคิดบุกเต็มที่ กระทรวงพาณิชย์ต้องคิดบุกเต็มที่เรารู้แล้วว่ามังคุดที่จีนกิโลกรัมละ 180 บาท อยู่ที่นี่ 20 บาท
เราส่งคนเข้าไปลุยเลย หาตลาดแล้วลุย เราโชคดีตรงที่มังคุดจีนปลูกไม่ได้ ทุเรียนจีนปลูกได้ อย่างอื่นปลูกได้หมด แต่มังคุดเขาปลูกไม่ได้ เพราะฉะนั้นเขาต้องซื้อเราและเขาชอบกินถ้ามัวแต่คิดอย่างเดียวว่าจีนลงมาเราสู้เขาไม่ได้ก็เท่านั้นแต่เราก็คิดขึ้นไปสิ อย่างมังคุด เขาชอบแน่ๆ แล้วบ้านเขามันแพง”ได้ฟังคร่าวๆ เหมือนจะมีความหวัง แต่ก็ยังหดหู่อยู่ตะหงิดๆเพราะหนทางที่สินค้าเกษตรของไทยจะถูกโจมตี ดูท่าว่าจะเป็นไปได้สูงในเวลานี้ ถ้าหากรัฐบาลยังไม่มีการวางแผนเตรียมการให้ดี“ผลประโยชน์ที่ได้กับรัฐบาลไทย คือ มีการลงทุน มันก็ไปต่อยอดกับธุรกิจ แค่นั้นก็เหลือกินเหลือใช้แล้ว”มุมมองความเห็นอีกด้านจากภาคธุรกิจโดย “จิรพล กาญจนกามล”ผู้จัดการ บ.ขุดค้นถ่านหินเวียงภูคา สาขาบ่อแก้ว ประเทศลาวนับได้ว่าเป็น 1 ในบริษัทคนไทยจำนวนไม่มากที่ไปดำเนินธุรกิจอย่างถูกต้อง และเป็นล่ำเป็นสันที่ลาว“เส้นทางเสร็จหมดแล้ว R3 ตอนนี้สามารถขับรถเก๋งมาได้เป็นถนน 2 เลน จากบ่อเต็นเข้าบ่อหาน เดิม 230 กิโลเมตรเหลือ 170 กิโลเมตร จากที่วิ่งเป็นวันเหลือเพียง 2 ชั่วโมงR3 เป็นเส้นทางหลักที่ขนสินค้าจากจีนมาลาว ส่วนจะได้ประโยชน์มากกว่าการข้ามผ่านแม่น้ำโขงหรือไม่ ขึ้นอยู่กับเส้นทางบางทีของที่ลงจากเชียงรุ้ง ผ่านแม่น้ำโขงมันเร็วกว่า แล้วก็ความคุ้มค่า ถ้ามีสะพานมันจะเวิร์กกว่านี้”สำหรับสภาพภูมิประเทศลาวในปัจจุบัน ได้รับคำบอกเล่าที่เชื่อถือได้จาก “พรสวรรค์ บุญทัน” ผู้ใหญ่บ้านห้วยลึก ต.ม่วงยายอ.เวียงแก่น จ.เชียงราย“ผมอยู่ชายแดนจะไม่ให้มีเรื่องกระทบกระทั่งกัน เพราะเป็นธรรมดาของชาวบ้านก็มีบ้าง ก็รีบไปคุยกับผู้ใหญ่ก่อนไม่ให้มี
เรื่องใหญ่ขึ้น ก็รีบไปคุยก่อนแก้ไขกัน ทุกปีจะมีกีฬาเชื่อมสัมพันธ์เล่นกันไม่จริงจัง คือ เราไม่อยากให้ทะเลาะกัน มันไม่สนุก”แต่ความเป็นบ้านพี่เมืองน้องหรือบ้านใกล้เรือนเคียง ไม่ได้เกี่ยวข้องกับสัมพันธ์ทางเศรษฐกิจการค้าบริเวณชายแดน...แน่นอนว่า “ของถูก” ย่อมได้เปรียบเสมอ...!!“สินค้าลาว อาทิ พวกเครื่องใช้ไฟฟ้าต่างๆ เอามาจากจีนหมด ตอนนี้เราไปที่ไหน ตลาดจีนจะอยู่ทั่วทั้งลาวแล้วร้านคนลาวจะน้อยเต็มที เพราะมีการขนสินค้าผ่านทางเส้นทาง R3 มานานแล้ว”เพียงคร่าวๆ ของการตามรอยเส้นทาง R3a ที่เสร็จสิ้นนี้ก็ได้เห็นอะไรต่อมิอะไรที่ล้วนเป็นผลกระทบต่อไทยในทุกด้านแล้วแลนั่นดูจะไม่ใช่ข่าวดีเลย สำหรับเส้นทางเศรษฐกิจสายใหม่ที่กำลังต่อตรงเข้าทางเหนือไทยแต่..ในวิกฤติย่อมมีโอกาส!!คำว่า “วิกฤติ” ในภาษาจีนออกเสียงว่า “เหวย จี”ตัวอักษรได้มาจากคำ 2 คำเหวย = “เหวยเสี่ยน” แปลว่า...อันตรายจี = “จีฮุ่ย” แปลว่า...โอกาสดังนั้น คำว่า “วิกฤติ” ในภาษาจีน คือ “อันตราย”และ “โอกาส” ในเวลาเดียวกันเส้นทางสายนี้..แม้จะดู “อันตราย” เพราะการรุกเข้ามาของสินค้าจากประเทศมหาอำนาจในเอเชีย แต่ขณะเดียวกันน่าจะถือว่าเป็น “โอกาส” ที่ดีมาก สำหรับพ่อค้าไทยใจกล้าที่จะลงทุนเปิดตลาดจีนตอนใต้ ถิ่นที่ตั้งที่มีประชากรอยู่ราวหลักหลายร้อยล้านคนถ้าทำได้..ก็มีแต่..คุ้มกับคุ้ม!! ■
