เงารัฐมนตรี

โดย กาหลิบ

แนวคิดจัดตั้ง “คณะรัฐมนตรีเงา” ของพรรคประชาธิปัตย์ ซึ่งเป็นฝ่ายค้านพรรคเดียวในสภาผู้แทนราษฎร ถึงจะทำให้เกิดเสียงวิพากษ์เป็น ๒ กระแส โดยฝ่ายที่นิยมพรรคประชาธิปัตย์ก็บอกว่าดี ส่วนฝ่ายที่ไม่ชอบประชาธิปัตย์ก็จะค่อนขอดว่าเล่นการเมืองแบบไม่เลิกไม่รา แต่ก็นับเป็นเรื่องชวนคิดเรื่องหนึ่ง
นี่คือเรื่องของการนำเข้าแนวความคิดจากต่างประเทศคืออังกฤษ ประเทศที่ครอบครัวเวชชาชีวะส่งคุณอภิสิทธิ์ไปเรียนตั้งแต่ชั้นมัธยมฯด้วยทุนที่บ้านนั่นแหละครับ
อังกฤษเขามีรัฐบาลตัวจริงและกลุ่มคนที่คอยคิวเป็นรัฐบาล กลุ่มหลังนี่เป็นเรื่องของฝ่ายค้านล้วนๆ และเรียกขานกันว่ารัฐบาลเงา หรือ shadow cabinet/government
แปลว่ารัฐบาลไปไหนฝ่ายค้านไปด้วย
วางคนประกบกันตัวต่อตัว นายกรัฐมนตรีกับผู้นำฝ่ายค้าน รองนายกรัฐมนตรีกับรองผู้นำฝ่ายค้าน รัฐมนตรีกับรัฐมนตรีเงาแต่ละคน
เวลาอภิปรายในสภาหรือนอกสภาก็ตาม ใครเป็นเงาของใครก็จะติดตามวิพากษ์วิจารณ์คนนั้น ส่วนตัวจริงก็ทำหน้าที่บริหารราชการบ้านเมืองไปตามภารกิจ
เรื่องแบบนี้ฟังเผินๆแล้วก็น่าอนุโมทนาสาธุ และอาจจะเผลอนึกชมคนที่อุตส่าห์ไปคว้าของเขามาใช้ในบ้านเรา
แต่คิดให้ลึกแล้วจะน่าขำมากกว่าน่าชื่นชม
เพราะในอังกฤษนั้น พรรคอนุรักษ์นิยมและพรรคแรงงานเป็นสองข้างที่ออกจะถาวรในระบบการเมืองของเขา ถ้าฝ่ายหนึ่งได้เป็นรัฐบาล ก็แน่ใจได้ว่าอีกฝ่ายจะต้องทำหน้าที่ฝ่ายค้านอย่างหลีกเลี่ยงมิได้ และจะต้องเป็นฝ่ายตั้งรัฐบาลเงาขึ้นมา

ทั้งสองพรรคนี้มีนโยบายพื้นฐานที่แตกต่างกันอย่างชัดเจน พรรคอนุรักษ์นิยมเน้นการสืบทอดวิถีทางเดิมในการบริหารแผ่นดิน ไม่นิยมวิธีใหม่ๆ โดยเฉพาะในแนวความคิดแบบก้าวหน้า แต่ก็ส่งเสริมบทบาทของเอกชนและการค้าเสรี ไม่นิยมการมีสภาพเป็นรัฐสวัสดิการในรูปแบบใดๆทั้งสิ้น นโยบายเปิดพรมแดนอย่างเสรีก็ไม่เอา เพราะถือว่าแผ่นดินอังกฤษเป็นของคนอังกฤษ ส่วนพรรคแรงงานที่วิวัฒนาการมาจากขบวนการเฟเบียน มองโลกตรงกันข้ามหมด พรรคนี้เห็นว่าเศรษฐกิจเสรีอาจจะนำมาซึ่งความฉ้อฉลของระบบทุนนิยม จึงต้องทำให้รัฐบาลมีขนาดใหญ่ไว้เพื่อสร้างสมดุลในทางสังคม รัฐบาลนั้นเองก็เข้าแทรกแซงตลาดเสรีเพื่อจะช่วยเหลือใครก็ตามที่ช่วยเหลือตนเองไม่ได้ นโยบายและแนวคิดพื้นฐานแตกต่างกันถึงขนาดนี้ จึงทำให้ภาวะที่ได้พรรคหนึ่งพรรคเดียวมาบริหารประเทศจึงทำให้ระบบรวมเสี่ยงต่อความขาดตกบกพร่อง มีรัฐบาลเงาของอีกฝ่ายหนึ่งเข้ามาคัดง้างเอาไว้บ้าง จึงเท่ากับเติมแนวความคิดของอีกฝ่ายหนึ่งเข้ามาในการบริหารราชการแผ่นดิน รวมกันแล้วจึงได้รสชาติที่กลมกล่อม ลดความเสี่ยงของประเทศอังกฤษลงไปเป็นอันมาก แต่เมื่อพรรคประชาธิปัตย์ไปเอาของอังกฤษมาใช้ อุตส่าห์แบกมาจนถึงที่ทำการพรรคถนนเศรษฐศิริ ก็เลยต้องถามกันตรงๆว่าพรรคประชาธิปัตย์คิดว่าตนเองมีนโยบายอะไรมาช่วยเสริมความสมบูรณ์ให้กับนโยบายของพรรคพลังประชาชนและพรรคร่วมอีก ๖ พรรคเขาหรือ? ถ้าไม่มี ก็เท่ากับว่ารัฐมนตรีเงาของประชาธิปัตย์คงจะไม่ได้เสนอความคิดอะไรใหม่ๆ หรือทางเลือกอื่นๆสำหรับบ้านเมือง

แต่จะเกาะเขาไปเรื่อยๆ คอยวิจารณ์ซ้ายขวาเหมือนปลาจิ้มฟันจระเข้ที่ดูดกินอาหารจากปากของปลาตัวอื่นๆเท่านั้นเอง สมกับความเป็นพรรคการเมืองที่ถนัดอย่างเดียวคือด่าคนอื่น อย่างนี้ผมก็อดเป็นห่วงไม่ได้ว่าแนวความคิดเรื่องรัฐบาลเงามันจะไปไม่ถึงไหน ถ้าคนเขาไม่เบื่อหน่ายไปเสียก่อนเขาก็อาจจะหันกลับมาด่าพรรคประชาธิปัตย์เข้าแทน ในทำนองว่ามือไม่พายแล้วเท้าราน้ำไปทำไม บ้านเมืองตกต่ำมานานปี คนเขาก็อยากเห็นการก้าวไปข้างหน้าอย่างรวดเร็ว เขาอยากได้ยินทางออกของปัญหา ไม่อยากได้ยินคนมาบ่นว่าใครให้รำคาญใจและรกหูในปัญหาที่รู้อยู่แล้วว่ามีอยู่ ใช้เวลาว่างๆคิดหานโยบายมาเติมความสมบูรณ์ให้แก่ประเทศดีกว่ากระมังครับ

คอลัมน์ เลือกคบไม่เลือกข้าง จากหนังสือพิมพ์ โลกวันนี้