พวกปากปราศรัย

ที่มา ไทยรัฐ

คนพวกที่ชอบนินทาว่าร้ายอะไรๆไปเรื่อย ไม่ว่าเรื่องที่นินทาจะมีเหตุผลหรือไม่ สมัยรัชกาลที่ 4 ทรงรำคาญ ทรงเรียกคนพวกนี้ว่า...พันธุ์ปากพล่อยครับ

สมัยนี้คำว่าพันธุ์หายไป แต่ปากพล่อยยังใช้กันอยู่

ในหนังสือภาษาไทยวันละคำ ฉบับรวมเล่ม อาจารย์

กาญจนา นาคสกุล อธิบายสำนวนที่เกี่ยวกับปากเอาไว้หลายคำด้วยกัน

ปากหอยปากปู แต่เดิมมีความหมายว่า ไม่พูดไม่จา หรือ จำต้องนิ่งเฉย ไม่กล้าพูดอะไร เปรียบเหมือนปากหอยปากปูซึ่งหุบนิ่งอยู่

ปัจจุบันใช้ "ปากหอยปากปู" ในความหมาย...ชอบพูดซุบซิบนินทาผู้อื่น

(คนพวกที่มักถูกบอกว่าเป็นพวกปากหอยปากปู ก็น่าจะเป็นพวกสื่อหนังสือพิมพ์นี่แหละครับ)

แต่ถ้าพวกสื่อจะพูดเองบ้าง ก็คงต้องใช้ว่า "ปากเป็นชัก-ยนต์" มีความหมายว่า พูดไม่หยุด เปรียบเทียบลักษณะของปากในขณะที่พูดเหมือนการเชิดหุ่น แปลความได้ว่า พูดจาว่ากล่าวสั่งสอนไม่รู้จบ

"เช่นเรื่องคอรัปชัน ก็พูดกันอยู่นั่นแหละ แต่ไม่ว่าโครงการไหน รัฐบาลไหน ก็ต้องมีเรื่องให้ใช้ปากเป็นชักยนต์ทุกที"

เมื่อฟังท่านผู้นำ หรือท่านผู้ตามแถลงผลงานยืดยาว... บางเรื่องทำให้นึกถึงสำนวนปากว่าตาขยิบ ปากท่านก็ว่า

เรื่องใดที่มีปัญหาประชาชนตั้งข้อสงสัย อย่างเรื่องรถเมล์ 4 พันคัน ก็ต้องทบทวนกันก่อน

แต่บังเอิญเรื่องนั้นเป็นเรื่องของพรรคร่วม พอมาเป็นเรื่องของรัฐบาลทำเอง อย่างเรื่องชุมชนพอเพียง สุ้มเสียงที่ทักเข้ามา

ทำให้นึกถึงคำว่า ปากว่าตาขยิบ ที่หมายความว่า พูดอย่างหนึ่ง แต่ทำอีกอย่างหนึ่ง

ความจริง สำนวนที่เหมาะกับเรื่องนี้น่าจะใช้ว่าแต่ เขาอิเหนาเป็นเอง

อีกสำนวน ปากหวานก้นเปรี้ยว อาจารย์กาญจนาบอกว่า สำนวนเก่าใช้ว่า หัวหวานก้นเปรี้ยว เปรียบกับมะม่วงซึ่งส่วนหัวมีรสหวาน แต่ก้นจะเปรี้ยว

บางคนเปรียบกับการหมักน้ำตาลในกระบอกไม้ไผ่ ส่วนที่อยู่ปากจะมีรสหวาน

ส่วนที่อยู่ก้นจะออกเปรี้ยว

สมัยนี้ ความหมายของสำนวนปากหวานก้นเปรี้ยวเปลี่ยนไปเป็นพูดจาอ่อนหวานแต่ไม่มีความจริงใจ

สำนวนที่รุนแรงที่สุดก็คือ ปากปราศรัยน้ำใจเชือดคอ

เวลาพูดก็พูดแสดงความปรารถนาดี ทำให้ผู้ฟังตายใจหลงเชื่อว่าจริง แต่ภายในใจนั้นมุ่งร้าย หรือมุ่งทำลาย

มีประโยคตัวอย่าง "คนที่ปากร้ายใจดีไม่น่ากลัวหรอก แต่พวกปากปราศรัยน้ำใจเชือดคอนี่ซิน่ากลัวที่สุด"

ผมไม่ค่อยแน่ใจสำนวนนี้จะใช้กับผู้นำรัฐบาลที่ปากหวาน จนชาวบ้านเผลอก็ล้วงกระเป๋าขึ้นภาษีน้ำมันลิตรหนึ่ง ล้วงเอาไปตั้งเกือบ 13 บาท...ได้หรือเปล่า?

โถ! พอถูกทักก็ออกตัวว่าจะลดให้ลิตรละ 2 บาท ลดแล้วยังทวงบุญคุณ แถมส่วนที่แอบล้วงเอาไปเป็นแรมเดือนแรมปีไม่มีพูดถึงซักคำ.

กิเลน ประลองเชิง