จากกรณีพิพาทชายแดนไทยกับกัมพูชา ที่ฝ่ายกัมพูชาได้ร้องให้สหประชาชาติ หรือยูเอ็น เข้ามาดูแลนั้น นางสาวคอนโดลีซซา ไรซ์ รัฐมนตรีต่างประเทศสหรัฐอเมริกา ตอบคำถามผู้สื่อข่าวที่สิงคโปร์ว่า สหรัฐมีความเป็นห่วงในเรื่องนี้มาก อยากให้มีการแก้ปัญหาโดยสันติ ต้องแก้ปัญหาด้วยการเจรจาทวิภาค ซึ่งประเทศอาเซียนจะต้องจับตามองและช่วยเหลือหากมีความจำเป็น โดยพยายามให้อยู่ในวงภูมิภาคก่อน ไม่ควรนำเข้าสู่คณะมนตรีความมั่นคงแห่งชาติ แม้จะมีการร้องขอไปก็ตาม
ในขณะที่ทางกัมพูชายังยืนยันถึงสถานการณ์ว่ายังไม่มีอะไรดีขึ้น โดย พล.อ.เตีย บันห์ รัฐมนตรีกลาโหมของกัมพูชา บอกว่าความตึงเครียดบริเวณชายแดนบรรเทาลงเล็กน้อยเท่านั้น และบอกด้วยว่าทางกัมพูชาเองพยายามหลีกเลี่ยงการประทะกันที่บริเวณนี้และที่อื่นๆ สอดคล้องกับคำกล่าวของ นายเขียว กันหะฤทธิ์ โฆษกรัฐบาลกัมพูชาที่ว่า ควรมีการถอนทหารไทยและกัมพูชาทั้งหมดออกจากบริเวณรอบปราสาทเขาพระวิหาร หลังจากที่ทั้งสองฝ่ายตรึงกำลังประจันหน้ากันมาตั้งแต่ต้นสัปดาห์ ส่วนสถานการณ์นั้นยังไม่สงบ ยังไม่คลายความตึงเครียดลง
นายพรชาติ บุนนาค ผู้อำนวยการสำนักงานความมั่นคงกิจการชายแดนและการป้องกันประเทศ ผู้แทนสภาความมั่นคงแห่งชาติ (สมช.) กล่าวว่า ภาพกว้างในเรื่องยุทธศาสตร์ความมั่นคงของประเทศ โดยกับประเทศเพื่อนบ้านกำลังอยู่ภายใต้การเปลี่ยนแปลงที่รวดเร็วของโลก อาเซียน และประเทศชายแดนเป็นส่วนใหญ่ที่ได้รับผลกระทบทุกด้าน
ประเด็นสำคัญคือในยุทธศาสตร์การอยู่ร่วมกัน คือ ทำอย่างไรจะสร้างความสมดุลในยุทธศาสตร์หลักแห่งการอยู่ร่วมกัน ตามแนวทางมาตรา 1 ของรัฐธรรมนูญ ปี 2550 ว่าด้วยอธิปไตยของชาติ มีเรื่องของดุลยภาพแห่งดินแดน ปัจจัยเรื่องการคุ้มครองประชาชน ปัจจัยเรื่องความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ โดยไม่ให้ความสมดุลเป็นการมองอย่างแยกส่วน
นายพรชาติ กล่าวว่า สาเหตุของการเกิดสงครามของเพื่อนบ้านที่ติดกัน เป็นเรื่องของการดำเนินยุทธศาสตร์ ความเปลี่ยนแปลง เรื่องของการก่อการร้าย อาชญากรรมข้ามชาติ การค้ามนุษย์ ที่เดิมคิดแบบชายแดนต่อชายแดน ต่อมาเป็นการคิดแบบพัฒนาข้ามชายแดน โดยยึดหลักที่ว่า ถ้าเพื่อนบ้านไม่มีปัญหา เจริญขึ้น ไทยก็เจริญขึ้น ซึ่งพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงเป็นผู้ให้แนวทางไว้
พล.ต.วรวิทย์ ดรุณชู รองเจ้ากรมกิจการชายแดน กองทัพบกกล่าวว่า เรื่องของความมั่นคงชายแดนในเชิงการเตรียมการป้องกันทางด้านกัมพูชา มีคณะกรรมการชายแดนและคณะกรรมการความร่วมมือรักษาความสงบเรียบร้อยในชายแดนทำงานอยู่ ซึ่งต้องใช้เวทีนี้ให้เป้นประโยชน์เพื่อแก้ปัญหาประเด็นความมั่นคง คือ 1. ปัญหาความมั่นคงผิดกฎหมาย 2. อาชญากรรมชายแดน 3. ยาเสพติด 4. การรุกล้ำเขตชายแดน
ปัญหาที่ผ่านมารวมทั้งปราสาทเขาพระวิหาร ไม่ได้เป็นเรื่องกระทบกระทั่งของทั้งสองประเทศ สำหรับการประชุม GBC สมัยวิสามัญเมื่อ วันที่ 21 กรกฎาคมที่ผ่านมา นายสมัคร สุนทรเวช นายกรัฐมนตรี มอบหมายให้ พล.อ.บุญสร้าง เนียมประดิษฐ์ ผู้บัญชาการทหารสูงสุด ไปดำเนินการแทน โดยนายกรัฐมนตรีของไทยได้โทรไปคุยกับ สมเด็จฮุนเซน นายกฯ กัมพูชาก่อน โดยช่วงที่ตนขับรถไปรับพล.อ.เตีย บันห์ นั้น บรรยากาศที่พูดคุยกับนายทหารระดับสูงของกัมพูชา เห็นด้วยให้มีการถอนกำลังของทั้งสองฝ่าย และยินดีเอาประชาชนออกจากบริเวณตีนปราสาท แต่การเจรจายังไม่มีข้อยุติ ยังติดในเรื่องของกฎหมายอย่างที่เป็นข่าว
รองเจ้ากรมกิจการชายแดนทหาร กองทัพบกกล่าวว่า ขณะนี้บางคนอาจคิดว่า หลังการเลือกตั้งแล้วสถานการณ์อาจดีขึ้น แต่หากกัมพูชาดำเนินการเชิงรุกเพื่อนำเรื่องขึ้นศาลโลก ไทยจะต้องเตรียมแผนการคิดล่วงหน้าไว้ อย่าไปคิดแต่มุมบวก แต่ต้องคิดเผื่อผลที่จะออกมาด้วย เพราะหลังการเลือกตั้งทราบข่าวมาว่าอาจมีการเปลี่ยนตัวรัฐมนตรีกลาโหม
ขณะที่เมื่อเวลา 16.50 น. วันที่ 24 กรกฎาคม ที่ผ่านมา นายสมัคร สุนทรเวช นายกรัฐมนตรีได้เปิดเผยว่า ได้โทรศัพท์ไปคุยกับสมเด็จฮุนเซน นายกรัฐมนตรีกัมพูชา โดยวันที่ 28 กรกฎาคมนี้จะมีการประชุมรัฐมนตรีต่างประเทศของทั้งสองฝ่ายที่เสียมเรียบ และสมเด็จฮุนเซนรับปากว่าจะถอนเรื่องปัญหาจากกรณีปราสาทเขาพระวิหารที่ส่งไปที่นิวยอร์ก กรณีฟ้องไทยต่อคณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติ ซึ่งไทยต้องได้ตัวรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศก่อนวันที่ 28 กรกฎาคมนี้
