วิกฤติการเมืองขณะนี้ อาจารย์หมอประเวศ วะสี เห็นว่าเป็นโอกาส ท่านเพิ่งเขียนบทความเรื่อง การเปลี่ยนแปลงไปสู่สิ่งใหม่ที่ดี โอกาสอันยิ่งใหญ่ของประเทศไทย
บทความของอาจารย์ แบ่งเป็น 7 หัวข้อ ความยาว 5 หน้า กระดาษ ตามเคย...ผมก็ต้องขออนุญาตเลือกประเด็นที่ผมชอบ คัดย่อ...
เราคุ้นเคยอยู่กับพลังอำนาจ 2 ประเภท คือ พลังอำนาจรัฐ ใช้กฎหมายและกำลังติดอาวุธคือทหาร ตำรวจ พลังอำนาจเงิน ใช้เป็นอำนาจ ซึ่งอาจครอบงำอำนาจรัฐได้ด้วย
ทั้งสองอำนาจนี้ล้มเหลว ในการขจัดความไม่ถูกต้องเป็นธรรม หรือกลับเป็นปัญหาเสียเอง ดังที่มีการรัฐประหาร หรือการที่ทุนขนาดใหญ่
เข้ามายึดอำนาจรัฐ
มีพลังอำนาจอีกชนิดหนึ่ง ที่เราไม่ค่อยรู้จักกัน คือพลังอำนาจทางสังคม
ตัวอย่าง...สมัยก่อนโจรปล้นควายชุกชุม เจ้าหน้าที่บ้านเมืองแก้ไขไม่ได้ ชาวบ้านรวมตัวกันตีเกาะเคาะไม้ เมื่อโจรมา โจรก็ทำอะไรไม่ได้
ที่ดอนสามหมื่น เชียงใหม่ กลุ่มลักลอบตัดไม้เคยบุกขึ้นไป แต่เมื่อเจอชาวบ้านรวมตัวกันหนึ่งพันคน ก็ไม่กล้าตัดไม้
จึงกล่าวว่า อำนาจของสังคม หรืออำนาจแห่งการรวมตัวกัน คือเครื่องยุติความชั่วร้ายทั้งปวง
อีกตัวอย่าง เกิดขึ้นเมื่อครั้งพุทธกาล พระกรุงโกสัมพีสองพวกทะเลาะกัน พระพุทธองค์เสด็จไปทรงห้ามก็ไม่เชื่อฟัง พระบรมศาสดาเสด็จหลีกเข้าป่าเลไลยก์ ชาวบ้านรำคาญหยุดใส่บาตรพระ
พระสองฝ่ายหมดกำลัง หยุดทะเลาะ เรื่องนี้แสดงว่า แม้พระศาสดาก็ยังยุติความขัดแย้งไม่ได้
แต่สังคมคือชาวบ้านสามารถทำได้
ระบอบทักษิณทรงพลังอำนาจมหาศาล ทักษิณานุภาพนี้ไม่มีองค์กรหรือสถาบันใดๆจะต้านทานได้ พันธมิตรประชาชนเพื่อประชาธิปไตย จะถูกหรือผิดก็แล้วแต่ผู้มอง
แต่ที่แน่ๆ คือการรวมตัวกันของคนนับแสนนับล้าน เป็นพลังทางสังคมที่ทำให้ทักษิณานุภาพอ่อนกำลังลง
เปิดโอกาสให้กระบวนการยุติธรรมเข้มแข็งขึ้น
การที่พันธมิตรฯเติบโตเข้มแข็งขึ้น ส่วนหนึ่งเกิดจากวิกฤตการณ์ สุดๆไม่มีทางไป อีกส่วนหนึ่งเกิดจากมีคนอย่างคุณทักษิณ คุณสมัคร เป็นเรื่องที่เกิดขึ้นได้ยาก แต่ถ้าเกิดขึ้น เป็นทุนทางสังคมอันยิ่งใหญ่
สังคมเข้มแข็งนั่นแหละ คือประชาธิปไตยโดยสาระ
ในขณะที่กลไกทางการเมือง อาจเป็นเพียงรูปแบบ
พันธมิตรฯควรอยู่กับการสร้างขบวนการมหาประชาชน เพื่อธรรมาธิปไตย-ประชาธิปไตย ดีกว่าเข้าไปสู่กลไกและรูปแบบทางการเมือง ซึ่งจะทำให้เปลืองตัวและอ่อนแอลง
ในหัวข้อที่ 7 อาจารย์หมอประเวศ เปรียบคนไทยเหมือนไก่ อยู่ในเข่ง ขณะรอความพินาศ ก็ยังจิกตีกัน เข่งคับแคบก็ยิ่งบีบคั้นให้กระทบกระทั่งกันยิ่งขึ้น
เข่งคือระบอบเผด็จการอันคับแคบ ต้องรวมตัวกัน บินออกจากเข่ง
นั่นคือสร้างระบอบประชาธิปไตย การปฏิวัติประชาธิปไตย โดยคนไทยทั้งมวล สามารถทำได้ด้วยสันติวิธี ไม่มีการ ยึดอำนาจ หรือการฆ่าแกงอะไรใครทั้งสิ้น.
กิเลน ประลองเชิง