มีคำถามว่า การที่ศาลฎีกาแผนกคดีอาญาของผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมือง มีคำสั่งให้ส่งเรื่องให้ศาลรัฐธรรมนูญเป็นผู้วินิจฉัย ว่าการแต่งตั้งคณะกรรมการตรวจสอบการกระทำที่ก่อให้เกิดความเสียหายแก่รัฐ (คตส.) และการออกกฎหมายต่ออายุให้ คตส.อีก 9 เดือน ขัดต่อรัฐธรรมนูญหรือไม่? จะมีผลกระทบต่อสถานภาพของ คตส. และต่อบรรดาคดีทั้งหลายที่ คตส.รับผิดชอบอยู่หรือไม่?
เรื่องนี้เป็นผลสืบเนื่องมาจากคดีหวยบนดิน ซึ่ง คตส.ได้ยื่นฟ้องต่อศาลฎีกา โดยมีจำเลยทั้งหมด 47 คน รวมทั้งอดีตนายกรัฐมนตรี พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตร จำเลยบางส่วนได้ร้องต่อศาลโต้แย้งว่า ประกาศ คปค.ฉบับที่ 30 ที่แต่งตั้ง คตส.ขัดต่อรัฐธรรมนูญ 2550 เพราะจัดตั้งขึ้นมาเพื่อตรวจสอบเฉพาะการดำเนินงาน ของคณะรัฐมนตรีที่พ้นจากตำแหน่งไป เนื่องจาก การยึดอำนาจหรือรัฐประหาร
จำเลยโต้แย้งด้วยว่า พ.ร.บ.แก้ไขเพิ่มเติมคำสั่ง คปค.ฉบับที่ 30 ที่ให้ยืดอายุ คตส. ออกไปอีก จนถึงวันที่ 30 มิถุนายนนี้ ก็ขัดต่อรัฐธรรมนูญ เพราะเป็น พ.ร.บ.ที่ประกาศใช้หลังการมีรัฐธรรมนูญ 2550 ซึ่งให้มีองค์กรตรวจ สอบต่างๆ เช่น ป.ป.ช.ทำหน้าที่อยู่แล้ว ถ้าศาลรัฐธรรมนูญเห็นด้วยกับข้อโต้แย้งของจำเลย คตส.ก็จะต้องสิ้นสภาพไป แต่คดีต่างๆก็ยังอาจดำเนินต่อไปได้
แต่มีปัญหาว่า ในขณะที่รอคำวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญอยู่ คตส.จะยังปฏิบัติหน้าที่เกี่ยวกับคดีอีก 13 คดี ได้หรือไม่? ศาลรัฐ-ธรรมนูญจะใช้เวลานานเท่าใด? และถ้ารัฐบาลพรรคพลังประชาชนแก้รัฐธรรมนูญสำเร็จ ป.ป.ช. ซึ่งจะเป็นผู้ดูแลคดีต่างๆสืบทอดจาก คตส. ก็อาจถูกตัดตอน ให้อยู่ในตำแหน่งได้เพียง 180 วัน หรือ 6 เดือน จึงไม่มั่นใจว่าจะมีเวลาพอที่จะสะสางคดีต่างๆได้หรือไม่?
ยิ่งไปกว่านั้น รัฐบาลพรรคพลังประชาชน ยังอาจตามไล่บี้ไปถึงศาลรัฐธรรมนูญด้วย โดยจะแก้ไขรัฐธรรมนูญ เพิ่มตุลาการศาล รัฐธรรมนูญอีก 6 คน รวมเป็น 15 คน เปิดช่องทางให้รัฐบาลมีส่วนร่วมในกระบวนการสรรหาตุลาการรัฐธรรมนูญอีก 6 คน และอาจจะมีผลกระทบต่อการปฏิบัติหน้าที่ของศาลรัฐธรรมนูญในวันข้างหน้า อย่าลืมว่าองค์กรอิสระเคยถูกแทรกแซงในอดีต
ส่วนคำถามที่ว่าศาลรัฐธรรมนูญจะวินิจฉัยคำร้องที่เกี่ยวกับคดีหวยบนดินอย่างไร เป็นเรื่องที่ไม่อาจคาดเดาได้ เพราะขึ้นอยู่กับดุลพินิจของคณะตุลาการ แต่ในอดีต ศาลไทยยอมรับว่า บรรดาคำสั่งหรือประกาศ ของคณะปฏิวัติหรือรัฐประหาร มีฐานะเป็นกฎ-หมายเทียบเท่ากับพระราชบัญญัติ จึงสามารถใช้บังคับได้ แม้แต่ในปัจจุบัน คำสั่งของคณะรัฐประหารบางอย่าง ก็ยังใช้บังคับอยู่
การที่ศาลฎีกาส่งเรื่องคดีหวยบนดิน ให้ศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัย ในปัญหาความชอบด้วยรัฐธรรมนูญ พิสูจน์ให้เห็นว่าถึงแม้จะไม่แก้ไขหรือยกเลิกรัฐธรรมนูญ มาตรา 309 แต่ผู้ต้องหาหรือจำเลย ก็ยังสามารถยกปัญหาการขัดรัฐธรรมนูญ ของคำสั่งคณะรัฐประหาร ขึ้นมาต่อสู้ในศาลได้ ขัดกับผู้ริเริ่มแก้ไขรัฐธรรมนูญ ที่อ้างว่าต้องยกเลิกมาตรา 309 มิฉะนั้น จำเลยจะใช้สิทธิต่อสู้ทางศาลมิได้
